Katma Değer Vergisi yani bilinen kısaltmasıyla KDV, Türkiye’de üretilen ya da satışı yapılan ürünlerden elde edilen gelirler üzerinden alınan bir vergi türüdür. Katma Değer Vergisi, ilgili mal ve hizmeti teslim eden firma tarafından ödenen fakat teslim alan kişiye yüklenen bir vergi türüdür. Türkiye’de KDV, üretilen ve satılan ürünün türü ve cinsine göre %1 ile %20 arasında değişiklik göstermektedir.
Türkiye’de 10 Temmuz 2023 tarihinde yürürlüğe giren “Mal ve Hizmetlere Uygulanacak Katma Değer Vergisi Oranlarının Tespitine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmana Dair Karar” ile beraber %1 KDV’si olan ürünler için KDV oranı korunurken %8 KDV oranı bulunan ürünlerin KDV’si %10’a, %18 KDV’si bulunan ürünlerin ise KDV’si %20 oranına çıkmıştır.
Katma Değer Verdiği Nedir? KDV Hesaplama Nasıl Yapılır adlı bu yazımızda sizlere Katma Değer Vergisi hakkında bilgi vereceğiz ve KDV hesaplama konusundan bahsedeceğiz.
Okumanızı Öneririz: Muhasebe Terimleri Sözlüğü
KDV’nin Amacı ve Önemi Nedir?
Katma Değer Vergisinden elde edilen gelirler, devlet gelirlerinin artmasına yardımcı olmakla beraber, kamu harcamalarının finanse edilmesini sağlamaktadır. Tüketim üzerinden alınan bir vergi türü olduğu için KDV, her zaman tüketiciye yansıtılmaktadır. Katma Değer Vergisinin ekonomik olarak sağladığı avantajlar şunlardır:
- Katma Değer Vergisi, devlet gelirlerinin artmasını sağlamaktadır.
- Tüketim üzerinden alınan bir vergi türü olduğu için tüketimi fazla kişiler ile tüketimi az olan kişiler arasındaki vergi yükünün adil olmasını sağlar.
- Katma Değer Vergisi, devletin ekonomik kontroller yapmasına olanak tanımaktadır.
- Genellikle doğa dostu olan ürünlerde KDV oranı az olduğu için tüketiciler bu ürünleri satın almaya yönelmektedir.
- Her işletme Katma Değer Vergisi’ne tabi olduğu için KDV, vergi tabanının genişlemesine olanak tanımaktadır.
- Devlet işletmelerin alım ve satım süreçlerini daha profesyonel bir şekilde takip edebilmektedir.
Katma Değer Vergisi Kimlerden Alınır?
Katma Değer Vergisi, ürün ve hizmet alım satım sürecinde devletin satıcıdan aldığı fakat ilgili tutarın tüketiciye yansıtıldığı bir vergidir. Katma Değer Vergisinin alındığı durumlar şunlardır:
- Ticari, zirai, sanayi ve serbest meslek faaliyetleri çerçevesinde satılan ürün ve hizmetler
- Yapılan ürün ve hizmet ithalatları
- Radyo, Televizyon, Posta, Telgraf ve Telefon Hizmetleri
- Müzayedelerde ve Gümrük Depolarında Yapılan Satışlarda
- Şans Oyunları
- Tüketim ve Özel Tüketim Ürünleri
- Yapılan Gösteri ve Konserler
Ürün ve hizmet satışları esnasında KDV alınır. Alınacak KDV oranı ise ilgili ürünün kategorisine göre farklılık göstermektedir.
Okumanızı Öneririz: Bilmeniz Gereken Muhasebe Kodları
KDV Oranı Nedir?
KDV oranı, satışı yapılan bir ürün veya hizmetten alınacak olan KDV tutarının yüzde kaç olacağının belirlenmesini sağlayan orana verilen isimdir. KDV oranı %1, %10, %20 olarak ürüne ve tüketim türüne göre farklılık gösterir.
Ürünlerin KDV Oranları
Ürünlerin KDV oranları %1, %10 ve %20 oranında farklılık gösterir. KDV hesaplaması yaparkende ürünün türüne göre ve kategorisine göre belirlenen KDV oranları üzerinden hesaplama yapılır.
- %1 KDV Oranı her zaman temel gıda ürünlerinde uygulanan bir orandır. İnsanların günlük hayatında sıkça tükettiği çay, makarna, yumurta, peynir, su, kahve, pirinç, sebze ve kuruyemişler, yağ ve bakliyat gibi ürünlerin satışı yapılırken kullanılır.
- %10 KDV Oranı deterjan, bebek bezi, tuvalet kâğıdı, peçete, sabun gibi temel ihtiyaç ürünlerinde ve yeme-içme sektöründe uygulanmaktadır.
- %20 KDV Oranı tekstil, beyaz eşya, mobilya, elektronik, sigara, alkol, otomobil ve lüks tüketim ürünlerinden alınmaktadır.
KDV Nasıl Hesaplanır?
KDV Hesaplaması yaparken iki farklı yöntem kullanılmaktadır. Bunlar KDV Dahil Tutar Hesaplaması ve KDV Hariç Tutar hesaplamasıdır. KDV Dahi Tutar ve KDV Hariç Tutar hesaplanırken kullanılacak formüller birbirinden farklılaşmaktadır.
KDV Hesaplama formülü ile bir ürünün KDV dahil tutarı ve KDV hariç tutarı hesaplanabilmektedir.
KDV Dahil Tutar Hesaplama formülü: (NET Tutar) x (1+ Vergi Oranı) formülüdür.
KDV Hariç Tutar Hesap formülü: (Brüt tutar)/(1+(Vergi oranı) formülüdür.
KDV Dahil Tutar Ne Demek? KDV Dahil Tutar Nasıl Hesaplanır
KDV Dahil tutar satılacak ürün ve hizmetlerin ücretine KDV tutarının eklendiği tutara verilen isimdir.
Örneğin: 1000 liralık Net tutarı olan bir ürün üzerinden KDV Dahil Tutar hesaplamayı yapalım ve ilgili ürünün vergi oranı %20 olsun. İlgili ürün için KDV Dahil tutar hesaplaması yaparken (NET Tutar) x (1+ Vergi Oranı) formülünde : (1000)x(1+20/1000) formülünü uyguladığımız takdirde 1000 liralık bir ürünün 1200 TL olduğunu görürüz. Yani bu ürünün KDV Dahil tutarı 1200 TL’dir.
İkinci bir örnek ile bakacak olursak 1000 TL Net tutarı olan ve KDV oranı %10 olan bir ürüne göz atalım. (NET Tutar) x (1+ Vergi Oranı) formülünde : (1000)x(1+10/1000) formülünü kullanmamız gerekecek ilgili formüldeki işlemler yapıldığında karşımıza çıkan tutar 1100 TL olacak. Yani net tutarı 1000 TL olan ve %10’luk bir vergisi bulunan ürünün KDV Dahil Tutarı 1100 TL olarak bulunacaktır.
Okumanızı Öneririz: Muhasebe Hesap Kodları Nedir? Nasıl Çalışır?
KDV Hariç Tutar Ne Demek? Nasıl Hesaplanır?
KDV Hariç tutar satılacak ürün ve hizmetlerin ücretine KDV tutarının eklenmediği tutara verilen isimdir.
Brüt ücreti 1200 TL olan ve KDV oranı %20 olan bir ürün üzerinden ilk hesaplamamızı yapalım. (Brüt tutar)/(1+(Vergi oranı) formülünü doldurduğumuzda (1000)/(1+(20/100) ilgili işlemler yapıldığında 1180/1,20 hesaplamasının yapılması gerekir. Bu hesaplamadan da fiyatı 1200 TL olaran ürünün KDV hariç tutarı 1000 TL olarak bulunmaktadır.
Brüt ücreti 1100 TL olan ve KDV oranı %10 olan bir ürünün KDV hariç tutarı hesaplanırken de kullanılacak olan formül (Brüt tutar)/(1+(Vergi oranı) = (1080)/(1+(10/100))dür. Bu işlem yapıldığında 1100 TL ücreti olan bir ürünün KDV Hariç tutarının 1000 TL olduğu bulunmaktadır.
%20 KDV Hesaplama Nasıl Yapılır?
%20 KDV hesaplama yaparken (NET Tutar) x (1+ 20/100) formülü ile KDV dahil tutar hesaplanır. (Brüt tutar)/(1+(Vergi oranı) formülünü kullanarak da KDV Hariç tutar hesaplaması yapılabilmektedir.
1000 TL’lik bir ürün için %20 KDV Dahil Tutar Hesaplamasında (1000) x (1+ 20/100)= 1200 TL formülü ile KDV Dahil tutar bulunur.
1200 TL’lik bir ürün için %20 KDV Hariç Tutar Hesaplamasında (1200)/(1+(20/100))= 1000 TL formülü ile KDV Hariç tutar 1000 TL olarak bulunur.
%10 KDV Hesaplama Nasıl Yapılır?
%10 KDV hesaplama yaparken (NET Tutar) x (1+ 10/100) formülü ile KDV dahil tutar hesaplanır. (Brüt tutar)/(1+(10/100) formülünü kullanarak da KDV Hariç tutar hesaplaması yapılabilmektedir.
1000 TL’lik bir ürün için %10 KDV Dahil Tutar Hesaplamasında (1000) x (1+ 10/100)= 100 TL formülü ile KDV Dahil tutar bulunur. 1100 TL’lik bir ürün için %20 KDV Hariç Tutar Hesaplamasında (1100)/(1+(10/100))= 1000 TL formülü ile KDV Hariç tutar 1000 TL olarak bulunur.
KDV Matrahı Ne Demek? Nasıl Hesaplanır?
KDV matrahı, satışı yapıan ürün ve hizmetlere KDV tutarı eklenmeden önceki tutarı gösterir. KDV’den matrah hesaplaması yapmak için ilgili ürün ve hizmetlerin KDV Tutarı ve oranı hakkında bilgi sahibi olunması gerekir.
KDV matrahına dahil olan kalemler şöyledir:
- Ürün ya da hizmeti alan kişinin gösterdiği adrese kadar yapılan ve bedeli satıcı tarafından ödenen yükleme, taşıma, boşaltma hizmetleri.
- Paketleme giderleri ile birlikte komisyon, sigorta gibi ek giderler; fon, harç ya da vergi gibi ekstra ödemeler.
- Kurdan kaynaklanan fiyat farkları, vade farkları, prim ya da faizlerden kaynaklanan giderler KDV matrahına girmektedir.
Matrah kısacası KDV Hariç Tutara verilen isimdir. KDV Tutarı/KDV Oranı x100 formülü ile bir ürünün KDV Matrahı yani KDV Hariç tutarı bulunabilmektedir.
Hemen İnceleyin: Muhasebe-ERP Entegrasyonları
KDV Tevkifatı Nedir?
Katma değer vergisinin içerik ve esaslarının belirlendiği 3065 sayılı kanunun 9. maddesinin 1. fıkrasında KDV tevkifatı nedir sorusu net olarak açıklanmıştır. Maliye Bakanlığı tahsil edeceği vergiyi güvence altına almak için işyeri sahiplerini ve taraflarını vergi mükellefi olarak sorumlu tutmaktadır.
KDV tevkifatı , iş merkezi, igametgahı ya da kanunlarca tanınan adresi Türkiye’de bulunmayanların ve Maliye Bakanlığı’nın uygun gördüğü durumlarda işletme tarafı olarak geçen ( mal ya da hizmet teslim sorumluluğu bulunan) kişi ya da kişilerin belirlenen verginin tam olarak kesilmesinden ve tahsil edilmesinden sorumluluğunu anlatmak için kullanılır.
Tam ve Kısmi Tevkifat Nedir?
Tam Tevkifat, işlem ücreti üzerinden katma değer vergisinin tamamının hesaplanması ve bu tutarın ürün ya da hizmet alıcıları ile tevkifata tabi kılmasıdır. Alınacak vergi, İşlem ücreti üzerinden hesaplanır ve tamamı alıcı tarafından ödenmelidir.
Kısmi tevkifat ise, alıcı ve satıcının birlikte tabi olduğu tevkifatı anlatmak için kullanılır. Buna göre, Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen bölüm alıcılar tarafından ödenirken kalan bölümü de satıcı ( ürün ya da hizmeti sunan) tarafından beyan edilir ve ödenir.
KDV Beyannamesi Nedir?
KDV beyannamesi, ticari faaliyet yürüten ve vergi mükellefi olan kişi ve işletmelerin KDV hesaplamalarını, ödemelerini devlete raporlamak için düzenledikleri beyannameye verilen isimdir. Türkiye’de ticari faaliyet yürüten vergi mükellefleri KDV Beyannamesi vermek zorundadır.
KDV Beyannamesi, satış ve üretim süreçlerinde KDV alınan ürün ve hizmetlerin şartlarını gösterir. İşletme tarafından ödenen ve işletme tarafından tahsil edilen KDV miktarları da bu beyannamede yer alır.
KDV Beyannamesi Ne Zaman Verilir?
KDV Beyannamesi aylık ya da üç aylık dönemlerde verilmektedir ve beyanname içerisinde belirli bilgiler bulunmaktadır. Aşağıdaki bilgiler KDV Beyannamesinde bulunur:
- KDV Matrahı
- İndirilecek KDV
- Hesaplanan KDV
- Ödenecek KDV
- Önceki Döneme Ait KDV İadesi veya Borcu
- Toplam KDV
- Beyanname Dönemi Bilgileri
KDV Beyannamesinde çıkan tutar ilgili dönemin 28.günü akşamına kadar ödenmektedir.
KDV Beyannamesinde Bulunan Bilgiler
Bilgi |
Tanım |
KDV Matrahı |
KDV’si bulunan ürün ve hizmet alımlarınıntoplam tutarına verilen isimdir. |
İndirilecek KDV
|
Firmanın KDV’ye tabi olan ürün ve hizmetalımlarında ödediği KDV tutarıdır. |
Hesaplanan KDV |
Firmanın KDV’ye tabi olan ürün ve hizmetsatışları esnasında tahsil ettiği KDV’dir. |
Ödenecek KDV |
Hesaplanan KDV ve İndirilecek KDV arasındakinet tutardır. |
Önceki Döneme Ait KDV İadesi veya Borcu |
İşletmenin bir önceki dönemde bulunan KDViadesi ya da borç oranıdır |
Toplam KDV |
Ödenecek KDV ile önceki döneme ait kdviadesi ya da borcunun toplamıdır |
Beyanname Dönemi |
Beyanname verilen döneme yönelik tarih vedönem bilgisidir. |
KDV Muafiyeti Nedir?
KDV muafiyeti ya da bilinen adıyla KDV İstisnası, Katma Değer vergisi ödemekte muaf olunan durumlara verilen isimdir. KDV muafiyeti olan işletmelerin yaptığı satış işlemlerinde KDV tutarı eklenmemektedir.
KDV’de Tam İstisna Nedir?
KDV’de tam istisna ürün tesliamatı ya da hizmet ifalarında KDV’den istinas olduğu ve aynı zamanda yüklenilen Katma Değer Vergilerinin iadesine imkan tanıyan yani indirim yapılabilen istisnalara verilen isimdir.
- Ürün ihracatı yapan firmalar
- Hizmet ihracatı yapan işletmeler
- Roaming hizmeti verenler
- Uluslararası taşımacılık faaliyetleri
- Kıymetli madenlere yönelik arama, zengileştirme faaliyeti yapan işletmeler
- Petrol araması yapan ve petrol boru hattı yapan işletmeler
- Deniz, hava taşımacılığı araçlarında ya da meydanlarında hizmet veren işletmeler,
- Deniz, hava yolu ve demir yolu araçlarının taşıma ve teslimine yönelik, inşaat, tadilat ve bakım hizmeti veren firmalar
- Serbest bölgelerde hizmet veren işletmeler
KDV istisnasından yararlanan işletme türlerine örnek verilebilmektedir.
KDV’de Kısmi İstisna Nedir?
KDV’de kısmi istisna, yüklenilen Katma Değer Vergilerinde indirimi kabul edilmeyen mal teslimatı ya ürün ifalarına verilen isimdir.
- Kültür ve Eğitim Amacı bulunan işlemler
- Sağlık, sosyal yardım ve çevre amaçlı işlemler
- Atölye, Tershane ve Askeri Fabrikaların işlemleri
- Serbest bölgelerde verilen hizmetler,
- Varlık yönetim şirketlerinin işlemleri
- Teknoloji Geliştirme bölgelerinde yapılan işlemler
KDV’de Kısmi istisnası bulunan işletmelerin bazılarıdır.
KDV İadesi Nedir?
KDV İadesi, satışı yapılan ürün ve hizmetler için ödenen KDV tutarının geri alınmasına verilen isimdir. KDV İadesi, bir ürünü satan, tüketen ya da üreten kişiler tarafından gösterilebilmektedir.
KDV İadeleri İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
KDV iadesi alabilmek için belirli evraklar sunulması ve raporlar oluşturulması gerekir. KDV İadeleri İçin Gerekli Belgeler Şunlardır:
- KDV iade talep dilekçesi
- Ürün ve hizmet satış faturaları listesi
- Gümrük Beyannamesi
- Yüklenen KDV Listesi
- İhracat yapılan döneme yönelik indirilecek KDV Listesi
- İadesi kabul edilmiş KDV hesaplama tablosu
KDV iadesi çoğu zaman yurt dışına satılan ürün ve hizmetler üzerinden alınabilmektedir ve KDV iade raporu oluşturulduktan 10 iş günü içerisinde mükelleflere iade yapılmaktadır.
E-ticaret Sitelerin Sektöründe Katma Değer Vergisi (KDV)
E-ticaret ile internetten satış yapan işletmeler de ürün alım işlemleri esnasında KDV ödemesi yapar ve satış yapılan fiyat üzerinden tüketicilerden KDV tahsil eder. KDV tutarı e-ticaret sektöründe de %1, %10 ve %20 oranlarında farklılık gösterir.
E-ticaret sektöründe KDV kolay bir şekilde tahsil edilmektedir. Genellikle markalar yaptıkları satışlar esnasında anında tahsilat gerçekleştirmektedir. Özellikle tahsilatların doğru bir şekilde yapılabilmesi için markaların e-ticaret sitelerinde sattıkları ürün ve hizmetlere yönelik KDV tutarını doğru bir şekilde girmesi gerekir.
E-ticaret sitelerinde KDV oranı, ürün girme işlemleri esnasında belirlenmektedir ya da Ticimax e-ticaret altyapısını kullanan markalar KDV oranını toplu excell ürün güncelleme işlemi ile tamamlayabilmektedir.
E-ticaret Sitelerinde Ürün Girişi Esnasında KDV Tutarının Belirlenmesi
Ticimax ile kurduğunuz e-ticaret sitenizde ürün girişi esnasında KDV tutarını belirleyebilirsiniz. KDV tutarını belirlemek için Ticimax yönetici paneliniz üzerinden şu adımları takip edebilirsiniz:
- Ticimax yönetici paneline giriş yapın.
- Ürünler sekmesine girin.
- İşlemlere butonun üzerine gelin ve yeni ekleye tıklayın.
- E-ticaret sitenize yeni ekleyeceğiniz ürünlere yönelik genel özellikleri doldurun.
- Sayfanın alt alanında yer alan Fiyatlara KDV dahil sekmesini aktif edin ya da ürün fiyatlarınızdan KDV almak istemiyorsanız pasif bırakın.
- KDV oranı ekranından girişini yapacağınız ürüne yönelik belirlenen KDV oranını doldurun. Ürün kategorisine ve türüne göre %1, %10 ve %20 olarak belirleyebilirsiniz.
- Alış fiyatını, satış fiyatını ve indirimli fiyat seçeneklerini belirleyin.
Yeni ürün girişleri esnasında yapmanız gereken fotoğraf yükleme, ürün açıklaması vb. işlemleri tamamlayarak ürünlerinizin girişini yapabilir ve satışa açabilirsiniz.
E-ticaret Sitelerinde KDV Tutarının Güncellenmesi
E-ticaret sitenizden sattığınız ürünlerin KDV oranlarını güncellemeniz de mümkündür. KDV tutarı güncellemek için Ticimax Yönetici paneliniz üzerinden;
- Ürünler sekmesine gidin.
- E-ticaret sitenizde KDV oranını güncellemek istediğiniz ürünün yanında yer alan Kalem simgesine tıklayın.
- Açılan pencerede KDV tutarı ekranına gelin ve ürününüz için belirlenen yeni KDV Oranını girin.
- Üst bölümde yer alan Kaydet butonuna tıklayarak ürününüzü kaydedin.
*Satışını yaptığınız ürünlerin KDV oranında oluşan değişikliklerden dolayı kâr ve zarar durumunuzun etkilenmemesi için ürün fiyatından elde edeceğiniz kârı hesaplamayı unutmayın.
Excel ile KDV Güncelleme
E-ticaret sitelerinde KDV güncellemesi yapmak için kullanabileceğiniz bir diğer yöntem de Excel ile KDV güncellemesidir. Excel ile KDV güncellemesi yapabilmek için Ticimax Yönetim Paneliniz üzerinden aşağıdaki işlemleri yapabilirsiniz:
- • Ürün yönetimi ekranına giriş yapın.
- • İşlemler bölümünde yer alan ok işaretinin üzerine gelin ve “Ürünleri Excele Aktar” butonuna tıklayın.
- • İndirilen exceli açın ve “KDVORANI” sütununu düzenleyin.
- • Düzenlemenizi yaptıktan sonra Ürünler>Ürün yönetimi ekranına giriş yapın ve yeniden işlemlerin yanındaki ok işaretinin üzerine gelerek “Excel ile Ürün Yükle” bölümüne tıklayın ve düzenlediğiniz Exceli yükleyin.
- • Açılan ekranda yer alan parametreler arasında “KDV oranı Güncelle” bölümünü aktif edin ve alt bölümdeki şimdi aktar bölümü üzerinden onay verin.
Hemen İnceleyin: Excel ile KDV Oranlarını Güncelleme
Ticimax KDV güncelleme özellikleri sayesinde hızlı ve kolayca ürünlerinizin KDV oranlarını güncelleyebilirsiniz.
Ticimax ile Finansal Süreçlerinizi Yönetin
Ticimax e-ticaret alt yapısında yer alan modül ve özellikleri kullanarak sizler de markanızın finansal süreçlerini yönetebilirsiniz.
- Manuel KDV güncelleme, Excel ile KDV güncelleme özellikleri sayesinde ürünlerinizin KDV oranını güncelleyebilirsiniz.
- Gelişmiş ürün raporları ile satış, reklam, kampanya, kârlılık, seo, üye ve cari raporlar üzerinden 50’den fazla rapora ulaşabilirsiniz.
- Ticimax Muhasebe ve ERP entegrasyonları sayesinde markanızın finansal süreçlerini profesyonelleştirebilirsiniz.
Ticimax ile çalışmak istiyorsanız demo talep formunu doldurabilir ve 15 günlük deneme süresinin ardından e-ticarette doğru adımlar atabilirsiniz. Ticimax ile ilgili daha fazla haber almak için Ticimax’ı Youtube, Instagram, Facebook ve Twitter üzerinden takip edebilirsiniz. Ayrıca e-ticaret ile ilgili kapsamlı bilgi almak için 0850 811 08 20 numaralı telefonu arayabilirsiniz.
