Bilanço Nedir? Nasıl Hazırlanır?

Bilanço, muhasebe için kullanılan temel finansal tablolardan biridir ve ana hatlarıyla ikiye ayrılmıştır. Bir tarafta şirketin varlıkları rapor edilir. Diğer taraf, işletmenin borçlarını ve özkaynaklarını gösterir. Yazımızda bilanço nedir, bilanço örneği gibi konularda bilgi sahibi olabilirsiniz.

Bilanço Nedir?

Bilanço nedir kısa tanım dediğimizde; işletmelerin bütün para varlığını, alacak, verecek durumunu gösteren çizelgelerdir. Bilanço, muhasebe için kullanılan temel finansal tablolardan biridir. Şirketin varlıklarının rapor edilmesi, işletmenin borçlarının ve özkaynaklarının tutulması işlemlerini gerçekleştirir. Çizelgede kalemler nakit ve envantere göre oluşturulmaktadır. Bir işletmenin mal, mülk, ekipman, gelir, gider vb. kalemlerini kapsamaktadır.

İlgili İçerik; Bilmeniz Gereken Muhasebe Kodları

Bilanço Türleri Nelerdir?

Bilançoyu daha iyi anlamak için bilanço türlerine de bir göz atmak gerekir. Bilanço türleri; rapor şeklinde bilanço, hesap şeklinde bilanço, karşılaştırmalı bilanço, analitik bilanço, konsolide bilanço, ticari bilanço ve işletme bilançosu olarak çeşitlere ayrılmaktadır. Aşağıda hepsine kısaca bakalım.

Karşılaştırmalı Bilanço

Tutarların karşılaştırılmasına dayanır. Örneğin herhangi bir tarihteki bilanço diğer bilanço dönemiyle karşılaştırılarak elde edilen bilanço şeklidir.

Hesap şeklinde Bilanço

T şeklinde düzenlenmiş bilançolardır. Pasifler sağa, aktifler sola yerleştirilir.

Analitik Bilanço

Bilançoların analize uygun şekilde hazırlanmasıdır. Hesap tutarları ve diğer tüm değişkenlerin değişik açılardan hesaplanması ve analize hazır olması durumudur.

Mali Bilanço

Vergi kanunlarına uygun şekilde hazırlanmış kavramsal hesaplamayı içeren bilanço türüdür.

İşletme Bilançosu

İşletmenin belirli bir andaki ya da dönemdeki bilanço tablosu olarak ifade edilmektedir.

Ticari Bilanço

Ticari yaşamın gerektirdiklerine ve muhasebedeki kuramı uygulamalarına göre hazırlanan bilanço çeşitleridir.

Konsolide Bilanço

Ana şirkete bağlı olan, bulunan işletmelerin belirli bir anda finansal durumların toplulaştırılmış şekilde gösterdiği bilançodur.

Rapor Şeklinde Bilanço

Hesap sıralamasına bakıldığında pasif hesaplar aktif hesapların altında yer alır.

Ticari Bilanço

Ticari yaşamın gerektirdiklerine ve muhasebedeki kuramı uygulamalarına göre hazırlanan bilanço çeşitleridir.

İlgili İçerik; Muhasebe Terimleri Sözlüğü

Bilançonun İşletmeler İçin Önemi Nedir?

Bilanço önemlidir çünkü işletme sahiplerine ve yatırımcılara şirketin neye sahip olduğunu ve neye borçlu olduğunu söyler. Birincil kullanımı kazançları ve harcamaları takip etmek olsa da aynı zamanda şirket karlılığı için de önemlidir. Örneğin yeni bir yatırım için işletme bilançosunun ne durumda olduğu karar vermede etkili olacaktır.

Bilanço, işletmenin belirli bir zamandaki mali durumunun anlık görüntüsüne ulaşmayı sağlar. Örneğin, bir hesap dönemi genellikle 12 aydır. Bilançodaki kalemler veya hesaplar, hesap döneminin son anındaki varlık ve yükümlülüklerin sayısını yansıtacaktır.

Bilanço, işletmenizin mali durumuna genel bir bakış sağlar. İşiniz iyi gidiyorsa, yatırımcılar bilançonuza bakabilir ve yatırım yapmak istedikleri karlı bir işiniz olup olmadığını görebilirler. Ayrıca sorunları teşhis etmenize, finansal güçlü yönleri belirlemenize ve işletmenizin mali durumunu takip etmenize yardımcı olabilir.

Bilançonun Üç Bileşeni Nedir?

Bilanço üç bileşenden oluşur: varlıklar, yükümlülükler ve özkaynaklardır. Aşağıda bunları sizler için açıkladık.

Varlıklar

Varlık nakite dönüştürülebilen herhangi bir şey olarak tanımlar. Varlıklar işletmelere ekonomik değer sağlayan, nakite dönüştürülebilen her şeydir. Varlıklar hem dönen varlıkları hem de sabit varlıkları içerir. Dönen varlıklar dediğimizde nakit, devlet tahvilleri, hazine bonoları ve para piyasası fonları, alacak hesapları ve envanter şeklindedir. Sabit varlıklar ise mülk, tesis, ekipman, uzun vadeli yatırımlar ve maddi olmayan varlıklar olarak açıklanır.

Yükümlülükler

Bir borç, bir varlığın tersidir. Gelecekte bir masrafa veya maliyete neden olacak herhangi bir şey olarak tanımlamak mümkündür. Örneğin, bir borç veya borçlu olunan tutar bir yükümlülüktür. Hem kısa hem de uzun vadeli yükümlülükler, bilançonun yükümlülükler bölümünde yer almaktadır. Kısa vadeli borçlar, borç hesapları, yıl içinde ödenmesi gereken senetler ve uzun vadeli borçların cari vadeleri şeklindedir. Uzun vadeli borçlar ise; uzun vadeli borç senetleri, ertelenmiş vergi borçları, ödenecek tahviller şeklindedir.

Özkaynak

Hissedarların öz sermayesi sahiplerinin işletmeye yatırdığı para miktarıdır. İki araçtan oluşur. İlki sermayedir. Sermaye bir şirketin hissedarlarından ticari amaçlarla aldığı para miktarı. Bir diğeri ise birikmiş kazançlardır.

İlgili İçerik; ERP Sistemi Hakkında Bilmeniz Gereken 5 Şey

Bilanço Nasıl Oluşturulur?

Bilanço örneği de bilanço konusunu araştıra kişiler tarafından merak edilmektedir. Aşağıda birkaç adımla bilanço oluşturma konusunu anlattık.

• Raporlamanın yapılacağı tarihin belirlenmesi
• Varlıkların raporlama tarihi itibariyle tanımlanması
• Raporlama tarihi itibariyle yükümlülüklerin belirlenmesi
• Hissedarların öz sermayesinin hesaplanması
• Toplam varlıkların borç ve öz sermaye ile karşılaştırılması

Bilançonun birincil rolü raporlama olduğundan, bunları sürekli mümkünse üç ayda bir düzenlemek gerekir. Böylece sabit bir raporlama tarihi belirlenmelidir. Raporlama dönemi belirlemek bir önceki dönemle karşılaştırmak açısından önemlidir.

Varlıklarınızı mevcut ve sabit olmak üzere iki kategoride düzenleyin ve her bir varlığı uygun kategoride bir satır öğesi olarak temsil edin. Raporlama tarihiniz itibariyle yükümlülüklerinizi belirlemelisiniz. Daha sonra, yatırımcılardan alınan sermaye ve birikmiş kazançlar rapora dahil edilmelidir. Son olarak toplam varlıklar borç ve öz sermaye ile karşılaştırılmalıdır. Bilançoda, varlıklar, yükümlülükler artı özkaynaklara eşittir.

Bilanço Analizi Nasıl Yorumlanır?

Bilanço yorumu nasıl yapılır sorusu da işletmeler açısından merak konusudur. Bir işletmenin likiditesini, kaldıraç oranını ve getiri oranlarını belirlemenin anahtarıdır. Dönen varlıklar, kısa vadeli yükümlülüklerden daha büyük olduğunda bu durum; işletmenin kısa vadeli finansal yükümlülüklerini karşılayabileceği ve iyi bir finansal durumda olduğu anlamına gelir.

İki veya daha fazla hesap dönemine ait bilançolara bakarak karşılaştırmalı bir analiz yapabilirsiniz. Örneğin, şirketin naktinde önemli bir yüzde azalma varsa, finansal sorunlar yaşıyor olabilir ve işe yatırım yapmak akıllıca olmayabilir.

Kaldıraç oranları da bilanço analizinde önemlidir. Şirketin sermayesinin ne kadarının borçtan geldiğini gösterir. Varlıkların getirisi, bir işletmenin varlıklarıyla ilgili değerini veya karlılığını gösterir.

İşletmeler İçin Bilançonun Önemi Nedir?

Belirli periyodlarla hazırlanan bilançolar işletmelerin gidişatı için çok büyük işaretler verir. Bu sebeple işletme için bilançolar çok önemlidir. Bilançolar bir işletmenin ne kadar değerli olduğunu gösterir. İşletmenin bilançosu yatırımcıya yol gösterir. İşletme, güncel bilançosuyla önceki dönemdeki bilançosunu karşılaştırabilir. Aynı sektörde yer alan diğer şirketlerle kendi şirketini karşılaştırarak rekabet gücünü görür. İşletme, bilançodan elde edilen oranlar sayesinde finansal durumunu anlamış olur. Bilançoyla birlikte borç/özkaynak ve asit/test oranı ortaya çıkar. Gelir ve nakit akışı tablosu gibi finansal sistemler de bir şirketin finansal durumunun en iyi şekilde değerlendirmesini sağlar.