E-ticarette Muhasebe ve Finans Yönetimi Rehberi

Bilanço, muhasebe sistemindeki en önemli tablolardan biridir. İşletmelerin finansal durumunu hakkında bilgi verir. Bilanço, finansal oranların hesaplanmasında veya temel analizde oldukça sık kullanılır. Bu yazımızda sizler için bilanço kavramı üzerinde duracağız.

Bilanço Nedir?

Bilanço, bir şirketin ya da işletmenin özkaynaklarını ve yükümlülüklerini belli periyodlarda raporlayan finansal bir tablodur. Bilanço, getiri oranlarının hesaplanması ve sermaye yapısının değerlendirilmesi açısından temel bir araç görevi görür. Fakat, o andaki finansal durumu gösterdiği için dalgalanmalar ve uzun süre içerisinde oluşabilecek eğilimler hakkında bilgi vermez.

İşletme İçin Bilançonun Önemi

Belirli periyodlarla hazırlanan bilançolar işletmelerin gidişatı için çok büyük işaretler verir. Bu sebeple işletme için bilançolar çok önemlidir.

Bilançolar bir işletmenin ne kadar değerli olduğunu gösterir.

• İşletmenin bilançosu yatırımcıya yol gösterir.
• İşletme, güncel bilançosuyla önceki dönemdeki bilançosunu karşılaştırabilir.
• Aynı sektörde yer alan diğer şirketlerle kendi şirketini karşılaştırarak rekabet gücünü görür.
• İşletme, bilançodan elde edilen oranlar sayesinde finansal durumunu anlamış olur.
• Bilançoyla birlikte borç/özkaynak ve asit/test oranı ortaya çıkar.

Gelir ve nakit akışı tablosu gibi finansal sistemler de bir şirketin finansal durumunun en iyi şekilde değerlendirmesini sağlar.

Bilanço Bölümleri ve Bileşenleri Nelerdir?

Bilanço, işletmelerin belirli bir dönemdeki varlıklarını ve bu varlıkların sağladığı kaynakları gösteren mali bir tablodur. Bilanço sisteminde dört bölüm bulunmaktadır. Bu bölümler arasında; bilanço başlığı, aktif tarafı, pasif tarafı ve bilanço dipnotları yer alır. Bilanço 3 bileşenden oluşur;

• Varlıklar
• Yükümlülükler
• Özkaynaklar

İlgili İçerik; Bilmeniz Gereken Muhasebe Kodları

Bilanço Bölümleri Nelerdir?

Bilanço bölümleri 4’e ayrılır:

Bilanço Başlığı: Bu kısımda mutlaka olması gereken üç unsur vardır. Bunlar; işletmenin adı/unvanı, bilanço kelimesi ve bilanço tarihidir.

Aktif: Bilançonun sol tarafında bulunur ve işletmenin varlıklarını gösterir. (mevcutlar ve alacaklar)

Pasif: Bilançonun sağ tarafında bulunur ve işletmenin kaynaklarını gösterir. ( sermeye ve borçlar)

Bilanço Dipnotları: Bu bölüm ise bilançonun daha iyi yorumlanabilmesi, değerlendirilmesi ve anlaşılabilmesi için gerekli açıklamaların olduğu yerdir.

Varlıklar Bileşeni Nedir?

Varlıklar bileşeninde, hesaplar nakit paraya dönüştürülme kolaylığına göre listelenir. Varlıklar dönen ve duran varlıklar olmak üzere ikiye ayrılır. Dönen varlıklar bir yıl veya daha kısa sürede nakde çevrilebilirken, duran varlıklar ise uzun vadelidir. Kısa ve uzun vadeli varlıkları incelersek;

Kısa Vadeli Varlıklar

• Likit varlıklar, kısa vadeli mevduatlar, hazine bonoları ve sabit dövizler gibi nakit/nakde eşdeğer varlıklar
• Hisse senedi ve borç senedi gibi menkul kıymetler
• Müşterilerin borçlu olduğu para yani alacak hesapları
• Satışa hazır mallar yani envanterler
• Sigorta, reklam sözleşmeleri ve kira gibi ön ödemeli giderler

Uzun Vadeli Varlıklar

• Tasfiye edilmeyecek olan menkul kıymetler olan uzun vadeli yatırımlar
• Ekipman, makine, arazi, bina gibi dayanıklı ve sermaye yoğun olan sabit varlıklar
• Fikri mülkiyet gibi maddi olmayan varlıklar

İlgili İçerik; Muhasebe Terimleri Sözlüğü

Yükümlülükler Bileşeni Nedir?

Bir şirketin, tedarikçilerine ödemesi gereken faturaları, alacaklılara kiralamak için kullandığı tahvilleri, maaş ve kamu hizmetleri gibi dış taraflara borçlu olduğunu gösteren paradır. Yükümlülükler kendi içinde ikiye ayrılır:

Kısa vadeli yükümlülükler, vadesi bir yıl içinde gelecek olan yükümlülüklerdir.

• Uzun vadeli borçların kalan kısmı
• Banka borçları
• Ödenmesi gereken faizler
• Kira
• Vergi
• Kamu hizmetleri
• Müşterilerin ön ödemeleri
• Ödenecek temettüler
• Kazanılmış/kazanılmamış primler

Uzun vadeli yükümlülükler ise vadesi bir yıldan daha fazla olan yükümlülüklerdir.

• Emeklilik fonları
• Ertelenmiş vergi borçları
• Tahvil anaparaları ya da faizi

İlgili İçerik; ERP Sistemi Hakkında Bilmeniz Gereken 5 Şey

Özkaynaklar Bileşeni Nedir?

Özkaynaklar, net varlıklar olarak adlandırılır. İşletme sahipleri/ortaklarının işletmeye sermaye olarak verdikleri değerler ve yatırımlarının tutarını gösterir. Özkaynaklar içerisinde;

• Ödenmiş sermaye
• Sermaye yedekleri
• Kar yedekleri
• Geçmiş yıl karları
• Net dönem karı

Bilanço Çeşitleri Nelerdir?

Rapor Tipi Bilanço: Tekdüzen Muhasebe Sistemleri’nde öngörülen bilanço tipidir. Pasif hesaplar, aktif hesapların altında sırayla yer alır.

Hesap Tipi Bilanço: Bilançonun T şeklinde düzenlenmiş halidir. Aktifler sol tarafta, pasifler ise sağ tarafta yer alacak şekilde iki sütun olarak sıralanır.

Karşılaştırmalı Bilanço: İşletmelerin belirli bir tarihe ait bilançosunda yer alan tutarların geçmiş dönemdeki tutarlarla karşılaştırılmasıdır. Aynı zamanda diğer işletmelerin bilanço tutarlarıyla karşılaştırılması da bu bilanço çeşidine örnektir.

Analitik Bilanço: Bu bilanço türünde hesaplanan tutarların yanında oransal ifadeler de yer alır. Bu tarz bilançolar analiz edilmeye oldukça uygundur.

İşletme Bilançosu: Tek işletmenin belirli bir dönemdeki finansal durumunu gösteren bilanço türüdür.

Konsolide Bilanço: Ana şirkete bağlı olan işletmelerin finansal durumlarının toplu bir şekilde sunulduğu bilanço tipidir.

Ticari Bilanço: Ticarete ve muhasebe ilkelerine uygun hazırlanan bir bilanço çeşitidir.

Mali Bilanço: Bu bilanço çeşidi, Vergi yasasındaki emredici kurallara uygun hazırlanan bilanço çeşididir.

İlgili İçerik; Finansal Planlama Rehberi

Bilanço Örnekleri Nelerdir?

Bilanço örneği sunuş biçimine göre değişiklik göstermektedir. Bu biçimlere göre iki değişik şekilde kullanılabilir. Bunlar hesap tipi bilanço ve rapor tipi bilançodur.

Bilanço Hesapları Nelerdir?

Bilanço yukarıda da bahsettiğimiz gibi belirli bir tarihte varlıkları, yükümlülükleri ve öz kaynakları gösteren tablo olarak adlandırılır. 1 kodu ile başlayıp 5 koduna kadar devam eden hesaplar bilanço hesapları olarak adlandırılmaktadır. Kesin mizanda yer alan hesapların borç kalanları bilançonun aktif hesaplarını, alacak kalanları da bilançonun pasif hesaplarını göstermektedir.

Bilanço Eşitliği Nedir?

Bilanço Eşitliği nedir denildiğinde ise Varlıklar = Sermaye+ Borçlar anlamına gelmektedir. Bir kuruluşun, varlıklarını ve o varlıkların kaynağını teşkil eden unsurların belirli bir tarih itibariyle gösterildiği hesap özeti olarak ifade edilmektedir.

Finans Yönetimi Nedir?

Yukarıda bahsettiğimiz tüm konuların doğru bir şekilde yürütülmesi işlemi stratejik bir finansal yönetimden geçmektedir. Finansal yönetim nedir denildiğinde bir kişi veya bir işletme için iş kararları vermeye yardımcı olmak için para ve yatırımlarla uğraşmak ve bunları analiz etmek olarak tanımlanır. Finansal yönetim şirketlerde muhasebe, finans ekipleri tarafından yürütülen işlerin bütünüdür.

Finansal durum tablosu diğer adıyla bilanço tablosu nedir denildiğinde ise işletmenin finansal durumu hakkında bilgi vermek üzere hazırlanan ve işletmenin belirli bir tarihteki varlık, yükümlülük ve özkaynaklarını gösteren tablodur.