Barkodlar, ürün takibi, envanter yönetimi, satış süreçleri ve lojistik gibi birçok alanda önemli rol oynayan, veriyi optik olarak kodlarla gösteren bir sistemdir. Doğru bir barkod oluşturma süreci, verinin güvenilir bir şekilde kodlanması, okunabilir olması ve ilgili standartlara uyum sağlaması açısından kritik öneme sahiptir. Barkod oluşturma noktasında teknik ve yöntemlere gelin birlikte bakalım.
Barkod Nedir?

Barkod, bir ürünün tanımlanması ve takibi amacıyla kullanılan, siyah-beyaz çizgiler ve sayılardan oluşan bir koddur. Genellikle ürünlerin üzerinde yer almakta olup, bilgisayar sistemleri tarafından okunabilir şekilde tasarlanmıştır. Barkodlar, çeşitli sektörlerde yaygın olarak kullanılmakta olup, özellikle perakende satış, lojistik ve envanter yönetimi alanlarında önemli bir rol oynamaktadır.
Barkodlar, optik okuyucular aracılığıyla taranarak, ürün bilgilerini hızlı ve doğru bir biçimde sisteme iletme imkânı sunar. En yaygın barkod türleri arasında UPC (Universal Product Code) ve EAN (European Article Number) sistemleri bulunmaktadır. Bu sayede, kasiyerler ürünleri hızlı bir şekilde kaydedebilirken, stok durumu da etkin bir şekilde izlenebilmektedir.
Barkod teknolojisi, hata oranlarını azaltarak verimliliği artırmakta ve zaman tasarrufu sağlamaktadır. Ayrıca, dijital veri depolama yöntemleri sayesinde ürünlerin geçmiş satış verilerine erişim imkânı sunulmaktadır. Barkodlar, lojistik ve üretim süreçlerini daha verimli hale getirmekte önemli bir katkı sağlamaktadır.
Barkod Türleri Nelerdir?
Barkod türleri, kullanılan formatlara göre çeşitlilik arz etmektedir.
1. 1D (Tek Boyutlu) Barkodlar, yalnızca yatay çizgiler ve boşluklardan oluşmakta olup, yalnızca sayı ve harf bilgisi içermektedir. En bilinen türleri şunlardır:
- UPC (Universal Product Code)
- EAN (European Article Number)
- Code 39
- Code 128
2. 2D (İki Boyutlu) Barkodlar: Bu barkodlar, veriyi hem yatay hem de dikey olarak depolamakta, bu sayede daha fazla bilgi içermektedir. En bilinen türleri şunlardır:
- QR Code (Quick Response Code)
- Data Matrix
Bu barkod türleri, çeşitli uygulama ve ihtiyaçlara göre seçilmektedir. 2D barkodlar, daha fazla veri depolama kapasitesine sahipken 1D barkodlar daha yaygın ve basit bir yapı sunmaktadır.
Barkod Türlerinin Kullanım Alanları

Barkod türlerinin kullanım alanları ve kullanıldıkları sektör oldukça geniştir. Sektöre göre farklı barkod türleri mevcuttur ve bunlar, o sektöre özel kolaylıklar sunar. Kullanım alanlarına baktığımızda örneğin; 1D barkodlar, genellikle perakende satış, lojistik ve envanter yönetimi süreçlerinde kullanılmaktadır. UPC ve EAN barkodları, ürün tanımlama ve satış işlemleri açısından yaygın bir şekilde tercih edilmektedir. Code 39 ve Code 128 barkodları ise endüstriyel alanlarda ve depolama süreçlerinde kullanılmaktadır. 2D barkodlar, daha fazla veri depolama kapasiteleri sayesinde özellikle QR kodları, pazarlama, ödeme sistemleri, dijital biletleme ve sağlık sektörlerinde yaygınlık kazanmaktadır. Data Matrix barkodları, özellikle küçük ürünler ve tıbbi cihazlar üzerinde kullanılmaktadır.
Barkod Nasıl Oluşturulur?
Barkod oluşturma süreci için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
- Barkod oluşturma süreci, öncelikle uygun bir barkod tipinin seçilmesi ile başlamalıdır; bu tipler arasında 1D veya 2D barkodlar yer almaktadır.
- İleri aşamada, oluşturulacak barkodda bulunacak veriler tanımlanmalıdır; bu veriler genellikle ürün kodu veya fiyat gibi bilgileri içermektedir.
- Barkod oluşturma işlemi, ilgili yazılımlar veya çevrimiçi araçlar kullanılarak gerçekleştirilmektedir ve bu araçlar, belirlenen verileri barkod formatına dönüştürmektedir.
- Seçilen barkod tipine göre uygun çizgilerin ve boşlukların otomatik olarak oluşturulması sağlanmaktadır. Ardından, oluşturulan barkod yazıcıya gönderilerek etiketleme işlemi yapılabilir.
- Özellikle QR kodu gibi 2D barkodlar, daha fazla veri depolama kapasitesine sahip oldukları için, bu türler için uygun yazılımların tercih edilmesi önem arz etmektedir.
Barkodlar, genellikle ürünlerin üzerine etiketlenerek kullanılmaktadır.
Barkod Nasıl Çalışır?
Barkod, optik okuyucular aracılığıyla taranarak işlevsellik kazanır. Barkod üzerindeki siyah çizgiler ve aralarındaki boşluklar, sayısal verileri temsil etmektedir.
Okuyucu, ışık yayarak bu çizgi ve boşlukların yansımasını algılamaktadır. Yansıyan ışık, barkodun dijital veriye dönüşümünü mümkün kılar. Elde edilen dijital veri, sistem tarafından çözümlenerek ilgili ürün bilgileriyle eşleştirilmektedir.
1D barkodlar yalnızca sayılar ve harfler içerirken, 2D barkodlar daha yüksek miktarda veri depolayabilme kapasitesine sahiptir. Barkodun doğru bir şekilde okunabilmesi için okuyucunun, çizgileri doğru bir biçimde algılaması gerekmektedir.
Barkod Oluşturma Yöntemleri

Barkod oluşturma süreci, yazılım programları veya çevrimiçi araçlar aracılığıyla gerçekleştirilebilmektedir. İlk aşama, uygun barkod türünün (1D veya 2D) belirlenmesidir. Bu aşamadan sonra, ürün bilgisi gibi gerekli verilerin sisteme giriş yapılması gerekmektedir. Çevrimiçi araçlar, basit ve ücretsiz barkodlar üretme imkanı sunmaktadır. Barkod oluşturma yazılımları ise daha fazla işlevsellik sağlamakta olup, büyük ölçekli üretim süreçlerinde tercih edilmektedir. Bu yazılımlar, kullanıcı tarafından verilerin girilmesinin ardından otomatik olarak barkod tasarımını gerçekleştirir ve çıktıyı yazıcıya iletir.
Ayrıca, Excel veya özel programlar yardımıyla, barkod verileri düzenlenerek yazıcıya aktarılabilmektedir. Barkodlar genellikle etiketler veya ürün ambalajları üzerine basılmaktadır.
Barkod Yazdırma Teknikleri
Barkod yazdırma teknikleri, kullanılan yazıcı türüne bağlı olarak farklılık göstermektedir. Termal yazıcılar, barkod yazdırma konusunda en yaygın yöntem olarak kabul edilmekte olup, ısıya duyarlı kâğıtlara baskı gerçekleştirmektedir.
Direct Thermal yazıcılar, mürekkep kullanmadan, ısı etkisiyle kâğıdın rengini değiştirmektedir. Thermal Transfer yazıcılar ise mürekkep şeritleri aracılığıyla baskı yaparak, daha dayanıklı ve uzun ömürlü etiketler üretmektedir.
Lazer yazıcılar da barkod yazdırmak amacıyla kullanılsa da bu yöntem maliyet açısından daha yüksek olabilmektedir. Barkod etiketleri; zebra etiketleri, termal etiketler veya kâğıt etiketler gibi farklı yüzeylere uygulama gerçekleştirilebilmektedir. Barkodun doğru bir şekilde okunabilmesi için yüksek çözünürlükte ve net bir şekilde yazdırılması büyük öneme sahiptir.
Barkod Okuma ve Doğrulama Süreci
Barkod okuma ve doğrulama süreci, barkodun doğruluğunu ve okunabilirliğini sağlamak açısından hayati bir önem taşımaktadır. Bu işlem, bir barkod tarayıcısı tarafından gerçekleştirilmektedir; söz konusu cihaz, barkod üzerindeki çizgileri ve boşlukları optik olarak tarayarak bu verileri dijital formata dönüştürmektedir. Elde edilen veriler, sistemde bulunan ürün bilgileri ile karşılaştırılmaktadır.
Doğrulama aşaması ise, barkodun doğru bir şekilde yazıldığının ve çizgilerin uygun aralıklara sahip olduğunun kontrol edilmesini içermektedir. Hatalı veya bozulmuş barkodlar, istenen doğrulukta okuma sağlamadıklarından, barkodun tasarımı, yazdırma kalitesi ve etiketin yerleşimi doğrulama sürecinin başarısını doğrudan etkilemektedir. Barkod doğrulaması, verimliliği artırarak hataları minimize etmektedir.
Barkod Standartları ve Uygunluk Kriterleri
Barkod standartları, doğru ve tutarlı barkod kullanımını sağlamak amacıyla belirlenen kurallardır. GS1, en yaygın uluslararası barkod standardı sağlayıcısı olarak öne çıkmaktadır. Barkodların uygunluk kriterleri, doğru veri formatı, çizgi kalınlıkları, aralıklar ve okunabilirlik gibi teknik gereksinimleri kapsamaktadır. Bununla birlikte, barkodların belirli bir ülke veya sektöre özgü düzenlemelere de uyum göstermesi gerekmektedir. Bu standartlara uygunluk, verimliliği artırmakta ve hatalı işlemleri engellemektedir.
Barkod Kullanımında Yapılan Hatalar ve Çözümler
Barkod kullanımında sıkça karşılaşılan hatalar arasında, yanlış yazdırma, düşük kaliteli baskı, uygun olmayan barkod türünün seçimi ve hatalı veri girişleri bulunmaktadır. Bu hatalar, ürünlerin doğru bir şekilde tanımlanmasını engelleyebilir. Bu sorunların çözümü için, barkodların özenle tasarlanması, yüksek çözünürlükte ve kaliteli bir şekilde yazdırılması, ayrıca uygun barkod türünün seçilmesi gereklidir.
Bunun yanı sıra, düzenli olarak barkod doğrulama işlemleri gerçekleştirilmesi ve okuma cihazlarının temiz ve bakımlı durumda tutulması önem arz etmektedir. Alınacak bu önlemler, barkodların etkin ve doğru bir şekilde kullanılmasını sağlayacaktır.
Ticimax ile çalışmak istiyorsanız demo talep formunu doldurabilir ve 15 günlük deneme süresinin ardından e-ticarette doğru adımlar atabilirsiniz. Ticimax ile ilgili daha fazla haber almak için Ticimax’ı Youtube, Instagram, Facebook ve X üzerinden takip edebilirsiniz. Ayrıca e-ticaret ile ilgili kapsamlı bilgi almak için 0850 811 08 20 numaralı telefonu arayabilirsiniz.

E-ticaret Sitenizi Kolayca Açın
30.000+ İşletmenin tercih ettiği e-ticaret altyapısıyla internetten satış yapmaya başlayın!
15 Gün Ücretsiz Deneyin!