Gelir Tablosu Nedir, Özellikleri Nelerdir?

Ticaretle ilgilenen firmalar başta olmak üzere, her kurum ve işletme için son derece önemli olan gelir tablosu, uzun ve kısa vadede yapılacak finansal planlamalar için yol haritası niteliği taşımaktadır. Kurum ya da şirketlerin büyüme ve gelişim göstermesine yardımcı olan bu tablo hazırlanırken dikkat edilmesi gereken belirli noktalar vardır.

Gelir Tablosu ve Özellikleri Hakkında Bilmeniz Gereken 5 Şey başıklı bu içeriğimizde hem geleneksel pazarda hem de e- ticaret alanında faaliyet gösteren firmaları oldukça ilgilendiren gelir tablosu konusunu inceleyeceğiz. Gelir tablosu nedir sorusuna yanıt verirken, gelir tablosu hesapları ve gelir tablosu ilkeleri üzerinde de duracağız. Gelir tablosu örneği de bulabileceğiniz yazımıza, gelir tablosu nedir sorusu ile başlıyoruz.

Gelir Tablosu Nedir?

Gelir tablosu, şirket, işletme ya da kurumların belirlenen bir zaman diliminde kazandığı tüm gelirler ve yine aynı dönemde ödediği tüm maliyet ve diğer gider kalemlerini bir arada göstererek, tüm bu işlemlerin sonucunda işletmenin elde ettiği net karını ya da uğradığı zararı ortaya koyan tabloya denir.

Gelir tablosu, finansal tablolar uyarınca, tek nizam formlar biçiminde hazırlanmaktadır. Gelir tablolarının anlamli bir birlik oluşturacak şekilde ve kolay karşılaştırılabilen bir düzende hazırlamak işletmeler için bir zorunluluktur. Gelir tabloları hesap tipi ya da rapor tipi olarak hazırlanabilir ancak her iki biçimin de finansal analize uygun olması gerekmektedir.

Gelir tablosu hesapları yapılırken kolaylık sağlamak amacı ile, devamlılık arz eden ve arz etmeyen gelirler ve giderler, normal gelirler ve karlar, olağan zararlar ve giderler, normal dışı gelirler ve karlar ve normal dışı gider ve zararlar ayrı ayrı gruplanarak yazılır. Maliyet giderleri ise ayrıca gruplanır. Ederi olmayan kalemler ise gelir tablosuna işlenmez.

Gelir tablosu kısımları incelendiğinde, herhangi bir tüzel kişiliğin tabloya konu olan dönemde yaptığı faaliyetlerle ilgili detaylar; nerede zarar ya da nerede kar ettiği gibi bilgileri saptamak mümkündür. Bu incelemeler sonucunda, tüzel kişiliğin hizmet verdiği sektörde karlılık elde edip edemediği, yüklendiği borç miktarı ve varsa önceki dönemlerden kalma yükümlülükleri açıkça görülebilecektir.

İlgili İçerik; Durum Analizi Nedir? Durum Analizi Teknikleri

Gelir Tablosu Özellikleri

Gelir tablosu, belirlenen zaman dilimi içinde, şirketlerin yaptığı gelir ya da giderlerin hesabını ortaya koyan bir tablodur. Gelir tablosu, sınırlandırılmış zamanda şirketlerin kazandığı paranın, ödediği giderlerin, net kar ve net zarar tutarlarının hesaplanmasına imkan tanır. Buradan hareketle, gelir tablosu nedir sorusuna kısaca, gelir gider hesabı ya da kar zarar hesabıdır şeklinde yanıt verebiliriz.

Gelir tablosu:

• Belirli dönemi kapsar,
• Olağan ve olağan dışı gelirleri ayrı kalemler olarak bildirir,
• Olağan ve olağan dışı giderlere yer verir,
• Faaliyet detaylarını içerir,
• Rapor tipi ya da hesap tipi olmak üzere iki farklı şekilde hazırlanabilir.

İlgili İçerik; Finansal Planlama Rehberi

İlgili İçerik; E-ticaret Siteleri İçin Performans Değerlendirme Rehberi

Gelir Tablosu Nasıl Hesaplanır?

Gelir tablosu hazırlarken, finansal tablolar ilkelerine göre davranmak gerekmektedir.

Gelir tablosu hazırlanırken, mali tablolar ilkelerindeki açıklamalara dikkat edilmesi gerekir. İşletmenin ana faaliyetinden kazanılan gelire ilaveten devamlılığı olan normal faaliyet gelirleri ile devamlılığı olmayan, olağan dışı gelirler de tabloya mutlaka eklenmelidir. Ana faaliyet alanında harcanan giderler ile devamlılığı olan, normal faaliyetler için yapılan harcamalar (giderler) ve devamlılığı olmayan, olağan dışı faaliyetler için ödenen giderler ayrı ayrı gösterilir.

Gelir tablosu işletmenin bir yıl içinde kazandığı gelirle 6 rakamı ile başlayan gelir hesabı/ alacak kısmına, giderler ise 7 rakamı ile başlayan gider hesabı/borç kısmına yazılarak hazırlanır.

Gelir Tablosu İlkeleri Nelerdir?

Gelir tablosu, yer alacak kalemlerin açıkça ve tek tek belirtildiği bir mali durum tablosudur. Şirletlerin finansal reçetesi olarak da adlandırabileceğimiz bu tablo hazırlanırken belli başlı ilkelere bağlı kalınmalı ve tablonun hem amacı hem de işlevi saptırılmamalıdır.

• Henüz yapılmamış satışlar, elde edilmemiş kar ve gelirler gerçekleşmiş gibi yazılmamalı ve yapılan satış, gelir ve kar miktarları olduğundan daha az ya da daha fazla gösterilmemelidir.
• Belirlenen dönemin ya da dönemlerin gerçekçi faaliyet neticesini görebilmek için belirlenen dönem ya da dönemlerin başlangıcında ve sonunda hesap kesimi yapılmalıdır.
• Belirlenen zaman diliminde yapılan satışlar ve gelir kalemleri ile bu satışların maliyet giderleri birbirine karıştırılmamalıdır. Seçilen dönemin başlangıcında ve sonunda maliyetler ve giderler gerçekçi olarak gösterilmelidir. Giderlerin gerçekçi sonucu için alacak, borç ve stoklarda hesap kesiminin doğruluğuna dikkat edilmelidir.
• Maddi olan ya da olmayan varlıklar ile tükenebilecek varlıklara uygun bir tükenme payı ve/veya amortisman ayrılmalıdır.
• Maliyet kalemleri; uzun dönem kullanılabilecek varlıklar (duran varlıklar), bakım, onarım ve benzeri kümeler arasında mutabık olarak dağıtılmalıdır.
• Olağan dışı nitelikte olan, gelip geçici zarar ve karlar, oluştuğu zaman diliminde tahakkuk ettirilmelidir. Bu olağan dışı kar ya da zarar faaliyet neticesinden ayrı bir şekilde gösterilmelidir.
• Kar ve zararların tamamı, evvelki dönemlerin finansal tablolarında değişiklik yapmaya gidilecek kadar büyük değilse, bu kalemler belirlenen dönemin tablosunda yer almalıdır.
• İşletme karını isteğe bağlı olarak azaltmak ya da herhangi bir dönemin karını diğer bir döneme aktarmak için karşılıklar kullanılmamalıdır.
• Belirlenen dönemin sonuçlarının saptanması ile ilgili yapılagelen değerlendirme esasları ya da maliyet metotlarında değişikliğe gidildi ise, bu değişikliğin aksiyonları açık bie biçimde belirtilmelidir.
• Bilanço hazırlanırken, sonucu belirsiz durumların, gelecek dönemde ortaya çıkıp çıkmayacağına bağlı olarak değişebilecek unsurların, öngörülebilir tahminleri gelir tablosuna yansıtılmalıdır. Ancak bu tahminler için herhangi bir tahakkuk işlemi yapılmasına gerek yoktur, yalnızca dipnot olarak belirtilmesi yeterlidir.

İlgili İçerik; Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler (KKEG) Hakkında Bilmeniz Gereken 5 Şey

Gelir Tablosu Örneği

Aşağıdaki örnekte, gelir tablosu hazırlarken belirtmeniz gereken detaylar verilmiştir. Siz de bu gelir tablosu örneği ile şirketinizin mali durumunu kolay ve anlaşılır bir şekilde görebilirsiniz.

GELİR TABLOSU

1. BRÜT SATIŞLAR
   1. Yurt içi Satışlar
   2. Yurt dışı Satışlar
   3. Diğer Gelirler
2. SATIŞ İNDİRİMLERİ(-)
   1. Satıştan İadeler(-)
   2. Satış İskontoları(-)
   3. Diğer İndirimler(-)
3. NET SATIŞLAR
4. SATIŞLARIN MALİYETİ(-)
   1. Satılan Mamuller Maliyeti(-)
   2. Satılan Ticari Mallar Maliyeti(-)
   3. Satılan Hizmet Maliyeti(-)
   4. Diğer Satışların Maliyeti(-)

BRÜT SATIŞ KÂRI VEYA ZARARI

1. FAALİYET GİDERLERİ(-)
   1. Araştırma ve Geliştirme Giderleri(-)
   2. Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri(-)
   3. Genel Yönetim Giderleri(-)

FAALİYET KÂRI VEYA ZARARI

1. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KÂRLAR
   1. İştiraklerdan Temettü Gelirleri
   2. Bağlı Ortaklıklardan Temettü Gelirleri
   3. Faiz Gelirleri
   4. Komisyon Gelirleri
   5. Konusu Kalmayan Karşılıklar
   6. Menkul Kıymet Satış Kârı
   7. Kambiyo Kârları
   8. Reeskont Faiz Gelirleri
   9. Diğer Olağan Gelir ve Kârlar
2. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR(-)
   1. Komisyon Giderleri(-)
   2. Karşılık Giderleri(-)
   3. Menkul Kıymet Satış Zararı(-)
   4. Kambiyo Zararları(-)
   5. Reeskont Faiz Giderleri(-)
   6. Diğer Olağan Gider ve Zararlar(-)
3. FİNANSMAN GİDERLERİ(-)
   1. Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri(-)
   2. Uzun Vadeli Borçlanma Giderleri(-)

OLAĞAN KÂR VEYA ZARAR

1. OLAĞAN DIŞI GELİR VE KÂRLAR
   1. Önceki Dönem Gelir ve Kârları
   2. Diğer Olağan Dışı Gelir ve Kârlar
2. OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR(-)
   1. Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları(-)
   2. Önceki Dönem Gider ve Zararları(-)
   3. Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar(-)

DÖNEM KÂRI VEYA ZARARI

1. DÖNEM KÂRI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI(-)
   1. DÖNEM NET KÂRI VEYA ZARARI