Karadağ'da Şirket Kurmak

Karadağ, Avrupa'nın güneydoğusunda yer alan ve Adriyatik Denizi kıyısında bulunan küçük bir ülkedir. Son yıllarda yabancı yatırımcılar için cazip bir iş merkezi haline gelen Karadağ, vergi avantajları, stratejik konumu ve AB'ye katılım sürecinde olması nedeniyle dikkat çekmektedir. Bu rehberde, Karadağ'da şirket kurma sürecini, gerekli belgeleri, avantajları ve yasal yükümlülükleri detaylı olarak inceleyeceğiz.

 

Karadağ'da Kurulabilecek Şirket Türleri Nelerdir?

 

 

Karadağ'da yabancı yatırımcılar için çeşitli şirket türleri mevcuttur. Ülkede kurulabilecek şirket yapıları, yatırımcıların ihtiyaçlarına ve iş planlarına göre farklılık gösterebilir. Karadağ şirket mevzuatı, yabancı yatırımcılara yerel girişimcilerle aynı hakları tanımaktadır.

 

Limited Şirket

 

Limited şirket (D.O.O. - Društvo sa ograničenom odgovornošću), Karadağ'da en yaygın tercih edilen şirket türüdür. Bu şirket yapısı, küçük ve orta ölçekli işletmeler için idealdir.

 

• Minimum sermaye gerekliliği 1 Euro'dur (sembolik bir rakam).
• En az bir kurucu ortak gereklidir, maksimum ortak sayısı sınırlaması yoktur.
• Ortakların sorumluluğu koydukları sermaye ile sınırlıdır.
• Şirket yönetimi nispeten basittir ve tek bir direktör tarafından yönetilebilir.
• Yabancılar %100 hisse sahibi olabilir ve direktör olarak atanabilir.

 

İlgili İçerik: Limited Şirket Nedir? Limited Şirket Nasıl Kurulur?

 

Anonim Şirket

 

Anonim şirket (A.D. - Akcionarsko društvo), daha büyük ölçekli işletmeler ve halka açılmayı düşünen şirketler için uygun bir seçenektir.

 

• Minimum sermaye gerekliliği 25.000 Euro'dur.
• Hisse senetleri aracılığıyla sermaye toplanabilir.
• Daha karmaşık bir yönetim yapısı vardır (yönetim kurulu, genel kurul gibi).
• Hisseler kolayca devredilebilir.
• Finansal raporlama gereksinimleri daha katıdır.
• Borsaya kote olma imkanı vardır.

 

İlgili İçerik: Anonim Şirket Nasıl Kurulur?

 

Yabancı Şirket Şubesi

 

Hâlihazırda başka bir ülkede faaliyet gösteren şirketler, Karadağ'da şube açmayı tercih edebilirler.

 

• Ana şirketin tüzel kişiliğinin bir uzantısı olarak faaliyet gösterir.
• Ayrı bir tüzel kişiliği yoktur, ana şirket tüm sorumluluğu üstlenir.
• Kuruluş süreci nispeten daha basittir.
• Şube, ana şirketin adını kullanmak zorundadır.
• Vergi açısından Karadağ'daki faaliyetlerinden elde edilen gelir üzerinden vergilendirilir.

 

Karadağ'da Şirket Kurmanın Avantajları

 

 

Karadağ, özellikle son yıllarda yabancı yatırımcılar için cazip bir destinasyon haline gelmiştir. Bu küçük Balkan ülkesinde şirket kurmanın başlıca avantajları şunlardır:

 

• Karadağ'ın sunduğu düşük vergi oranları, yatırımcılar için en önemli çekim noktalarından biridir. Kurumlar vergisi oranı sadece %9 ile Avrupa'nın en düşük oranlarından biridir. Bu, şirket karlarının büyük bir kısmının işletmede kalmasını sağlar.
• Stratejik coğrafi konumu sayesinde Karadağ, Avrupa, Asya ve Afrika pazarlarına kolay erişim imkanı sunar. Adriyatik Denizi'ne kıyısı olması, deniz ticareti açısından da avantaj sağlar.
• Karadağ'ın AB üyelik müzakereleri devam etmektedir ve ülke, AB standartlarına uyum sağlamak için yasal düzenlemelerini sürekli güncellemektedir. Bu durum, gelecekte AB pazarına doğrudan erişim potansiyeli sunmaktadır.
• Şirket kurma süreci nispeten hızlı ve bürokrasisi azdır. Gerekli belgeler tamamlandığında, bir şirket ortalama 10-15 iş günü içinde kurulabilir.

 

Karadağ'da Şirket Kurmak İçin Gerekli Adımlar

 

Karadağ'da şirket kurmak için izlenmesi gereken adımlar şu şekildedir:

 

• Şirket kurma sürecinin ilk adımı, şirket isminin belirlenmesi ve bu ismin Ticaret Sicili'nde kontrol edilmesidir.
• Ana sözleşme ve kuruluş kararı gibi şirket kuruluş belgelerinin hazırlanması ve noter tasdikinin yapılması gerekmektedir.
• Belirlenen şirket sermayesinin, kuruluş için açılan banka hesabına yatırılması zorunludur.
• Tüm belgeler hazırlandıktan sonra Ticaret Sicili'ne başvuru yapılarak şirketin resmi olarak tescil edilmesi sağlanır.
• Şirketin resmi işlemlerinde kullanılacak şirket mührünün hazırlatılması gereklidir.
• Şirket kurulumunun ardından vergi numarası (PIB) ve KDV kaydının alınması işlemleri tamamlanmalıdır.
• Şirket adına resmi bir banka hesabı açılması, finansal işlemlerin yürütülebilmesi için önemlidir.
• Çalışanlar ve şirket ortakları için gerekli sosyal güvenlik kayıtlarının yapılması zorunludur.
• Faaliyet alanına göre gerekli lisans ve izinlerin ilgili kurumlardan alınması, şirketin yasal olarak çalışabilmesi için son aşamadır.

 

Bu süreçte yerel bir hukuk bürosundan veya danışmanlık şirketinden destek almak, işlemlerin daha hızlı ve sorunsuz ilerlemesini sağlayabilir.

 

Karadağ'da Şirket Kurma Süreci Ne Kadardır?

 

 

Karadağ'da şirket kurma süreci, gerekli tüm belgelerin eksiksiz olarak hazırlanması durumunda ortalama 10-15 iş günü sürmektedir. Ancak bu süre, şirket türüne, faaliyet alanına ve belgelerin hazırlık sürecine bağlı olarak değişebilir.

 

İlk adım olan şirket ismi kontrolü ve rezervasyonu genellikle 1-2 iş günü içinde tamamlanır. Belgelerin noterde tasdik edilmesi ise 1 iş günü sürer. Ticaret Sicili'ne yapılan başvurunun değerlendirilmesi ve şirketin tescil edilmesi için yaklaşık 5-7 iş günü gerekir.

 

Vergi numarası ve KDV kaydı için gereken süre 3-5 iş günüdür. Banka hesabı açılması ise bankanın iç prosedürlerine bağlı olarak 1-3 iş günü alabilir.

 

Bazı sektörlerde faaliyet gösterecek şirketler için ek lisans ve izinler gerekebilir, bu da sürecin uzamasına neden olabilir.

 

Karadağ'da Şirket Kurmak ve Vergi Yükümlülükleri

 

Karadağ vergi sistemi, yatırımcılar için oldukça avantajlı bir yapıya sahiptir. Ülkedeki temel vergi yükümlülükleri şunlardır:

 

• Kurumlar Vergisi: Karadağ'daki şirketler için kurumlar vergisi oranı %9'dur. Bu oran, Avrupa'daki en düşük oranlardan biridir ve şirketlerin rekabet gücünü artırmaktadır.
• Katma Değer Vergisi (KDV): Standart KDV oranı %21'dir. Ancak bazı temel gıda maddeleri, ilaçlar ve turizm hizmetleri gibi belirli ürün ve hizmetler için %7 indirimli oran uygulanmaktadır.
• Gelir Vergisi: Çalışanlar için gelir vergisi oranı %9 ile %15 arasında değişmektedir. Bu da işverenler için işgücü maliyetlerini düşük tutmaktadır.
• Sosyal Güvenlik Primleri: İşveren ve çalışan tarafından ödenen sosyal güvenlik primleri toplam brüt maaşın yaklaşık %33'ünü oluşturur.

 

Şirketler, üç ayda bir KDV beyannamesi ve yıllık kurumlar vergisi beyannamesi vermekle yükümlüdür. Karadağ'da muhasebe standartları Uluslararası Finansal Raporlama Standartları'na (IFRS) dayanmaktadır.

 

Karadağ'da Şirket Kurmak İçin Gerekli İzin ve Ruhsatlar

 

Karadağ'da kurulan tüm şirketler için temel kayıt ve izinler dışında, faaliyet gösterilen sektöre bağlı olarak ek izin ve ruhsatlar gerekebilir. Temel izinler şunlardır:

 

• Ticaret Sicil Kaydı
• Vergi Numarası (PIB)
• KDV Kaydı (yıllık cironun 18.000 Euro'yu aşması durumunda zorunludur)
• Sosyal Güvenlik Kaydı

 

Bazı sektörler için gerekebilecek ek izin ve ruhsatlar:

 

• Turizm ve otelcilik için Turizm Bakanlığı'ndan lisans
• Gıda sektörü için sağlık ve hijyen sertifikaları
• İnşaat sektörü için inşaat izinleri ve lisanslar
• Finansal hizmetler için Merkez Bankası'ndan izin
• İthalat/ihracat faaliyetleri için özel izinler

 

Bu izinlerin alınması için ilgili bakanlıklara veya yerel yönetimlere başvuru yapmak gerekir. İzin süreçleri sektöre bağlı olarak birkaç hafta ile birkaç ay arasında değişebilir.

 

Karadağ'da Şirket Kurmak ve Bankacılık İşlemleri

 

 

Karadağ'da şirket kurmak için banka hesabı açmak zorunludur. Sermaye miktarı banka hesabına yatırılmalı ve bu işlem şirket tescilinden önce gerçekleştirilmelidir.

 

Karadağ'da çeşitli yerel ve uluslararası bankalar faaliyet göstermektedir. Şirket hesabı açmak için genellikle şu belgeler istenir:

 

• Şirket kuruluş belgeleri
• Şirket tescil belgesi
• Vergi numarası
• Şirket yetkililerinin kimlik belgeleri
• İmza sirküleri

 

Banka hesabı açma süreci genellikle 1-3 iş günü sürer, ancak bazı durumlarda bankaların ek belge talep etmesi veya daha detaylı inceleme yapması nedeniyle bu süre uzayabilir.

 

Karadağ'ın resmi para birimi Euro'dur, bu da uluslararası işlemleri kolaylaştırır. Ülkede döviz kontrolü bulunmamaktadır ve sermaye hareketleri serbesttir.

 

Karadağ'da Şirket Kurmak İçin Yerel Pazar Bilgileri Nelerdir?

 

Karadağ, yaklaşık 620.000 nüfusa sahip küçük bir ülke olmasına rağmen, stratejik konumu ve turizm potansiyeli sayesinde çeşitli sektörlerde fırsatlar sunmaktadır.

 

• Turizm, Karadağ ekonomisinin en önemli sektörüdür. Adriyatik kıyısındaki muhteşem plajlar ve doğal güzellikler, her yıl milyonlarca turisti çekmektedir. Otelcilik, restoran işletmeciliği ve turizm hizmetleri alanında yatırım fırsatları bulunmaktadır.
• Gayrimenkul sektörü, özellikle kıyı bölgelerinde hızla gelişmektedir. Konut ve ticari gayrimenkul geliştirme projeleri için potansiyel mevcuttur.
• Enerji sektörü, özellikle yenilenebilir enerji alanında yatırım fırsatları sunmaktadır. Hidroelektrik, güneş ve rüzgar enerjisi projeleri desteklenmektedir.
• Bilişim teknolojileri ve dijital hizmetler alanında da büyüme potansiyeli vardır. Ülke, dijital altyapısını geliştirmeye yönelik adımlar atmaktadır.

 

Karadağ'da Şirket Kurmak İçin Ne Kadar Para Gereklidir?

 

Karadağ'da şirket kurmanın maliyeti, şirket türüne ve ihtiyaç duyulan hizmetlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Temel maliyetler şu şekildedir:

 

• Limited şirket (D.O.O.) için minimum sermaye gerekliliği sembolik olarak 1 Euro'dur, ancak pratikte işletmenin faaliyetlerini sürdürebilmesi için daha fazla sermaye gerekecektir.
• Anonim şirket (A.D.) için minimum sermaye gerekliliği 25.000 Euro'dur.
• Resmi harçlar ve kayıt ücretleri toplam 100-200 Euro civarındadır.
• Noter masrafları, belgelerin kapsamına bağlı olarak 50-150 Euro arasında değişebilir.
• Şirket mührü için yaklaşık 20-30 Euro ödenir.

 

Profesyonel destek alınması durumunda (hukuk bürosu, danışmanlık şirketi) ek maliyetler ortaya çıkar. Bu hizmetler için ortalama 500 - 1.500 Euro arasında bir ücret ödenebilir.

 

Karadağ'da Şirket Kurmak İçin Ülkede Bulunmak Gerekiyor mu?

 

Karadağ'da şirket kurmak için ülkede fiziksel olarak bulunma zorunluluğu yoktur. Şirket kurma işlemleri, yetkilendirilmiş bir temsilci (avukat veya danışman) aracılığıyla gerçekleştirilebilir.

 

Ancak, banka hesabı açılması sırasında şirket yetkililerinin en az birinin şahsen bankada bulunması genellikle istenir. Bazı bankalar, müşterini tanı (KYC) prosedürleri kapsamında şirket sahiplerinin veya yetkililerinin şahsen başvuru yapmasını talep edebilir.

 

Ayrıca, bazı sektörlere özgü lisans ve izinlerin alınması sürecinde yetkililerin ülkede bulunması gerekebilir.

 

Karadağ'da Şirket Kurarak Oturum Alınabilir mi?

 

 

Evet, Karadağ'da şirket kuran yabancı yatırımcılar, oturma izni başvurusunda bulunabilirler. Bu, iş amaçlı oturma izni (business residence permit) olarak adlandırılır.

 

İş amaçlı oturma izni almak için şu koşulların sağlanması gerekir:

 

• Karadağ'da yasal olarak kurulmuş bir şirkette yönetici pozisyonunda bulunmanız veya kurucu ortak olarak yer almanız gerekmektedir.
• Şirketinizin aktif olarak faaliyet gösterdiğini ve ekonomik varlığını sürdürdüğünü kanıtlayabilmeniz önemlidir.
• Bazı durumlarda, şirketinizin en az bir Karadağ vatandaşını istihdam etmesi zorunluluğu bulunmaktadır.
• Yeterli mali kaynağa sahip olduğunuzu resmi belgelerle kanıtlamanız gerekmektedir.
• Karadağ'da geçerli bir sağlık sigortasına sahip olmanız şarttır.

 

İş amaçlı oturma izni genellikle bir yıl süreyle verilir ve koşulların devam etmesi halinde yenilenebilir. Beş yıl sürekli oturma izni sahibi olduktan sonra, süresiz oturma izni için başvuru yapılabilir.

 

Karadağ'da Şirket Kurup Vatandaşlık Alınabilir mi?

 

Karadağ'da sadece şirket kurmak, doğrudan vatandaşlık hakkı sağlamaz. Ancak, Karadağ'da uzun süreli yasal ikamet, vatandaşlık başvurusu için bir yol olabilir.

 

Normal vatandaşlık süreci şu şekildedir:

 

• En az 10 yıl süreyle yasal ve kesintisiz olarak Karadağ'da ikamet etmek.
• Karadağ dilini yeterli düzeyde bilmek.
• Mali açıdan kendine yeterli olmak.
• Karadağ'a karşı vergi ve diğer yasal yükümlülükleri yerine getirmiş olmak.
• Karadağ hukuk sistemine ve anayasasına saygı göstermek.

 

Karadağ'da ayrıca yatırım yoluyla vatandaşlık programı da bulunmaktadır, ancak bu program şirket kurmaktan ziyade belirli miktarda doğrudan yatırım yapmayı gerektirir. Bu program kapsamında, belirlenmiş projelere minimum 250.000 Euro yatırım yapılması ve ek devlet harçlarının ödenmesi gerekmektedir.