Rakip Analizi Nedir? Nasıl Yapılır?

Rakip analizi, markaların aynı sektörde faaliyet gösterdiği rakiplerini belirlediği onların güçlü ve zayıf yönlerini araştırdığı, yapılan araştırmalar sonucunda da markaların kendi stratejilerini belirlediği araştırmalara verilen isimdir.

Rekabet ortamında markalarını ön plana çıkarmak isteyen her işletmenin rekabet avantajı elde etmek, müşteri ihtiyaçlarını belirlemek ve karşılamak, pazarlama stratejisini geliştirerek daha geniş bir hedef kitleye ulaşmak ve bulunduğu konumu güçlendirmek isteyen her işletmenin önem vermesi gereken konuların başında yer alır.

Rekabet analizi aslına bakıldığında markaların hedeflerine ulaşmasını engelleyen faktörleri de görmelerini sağlar ve bu faktörler nezdinde aksiyonlar alarak var olan rekabet ortamında stratejilerini güçlendirmelerine de olanak tanır. Kısacası rakip analizi bir işletmenin hedeflerine ulaşmak için belirli periyodlarda yapması gereken kritik bir çalışmadır.

Okumanızı Öneririz: Risk Analizi Nedir? Nasıl Yapılır?

Rakip Analizi Neden Önemlidir?

Rakip analizi yeni bir iş kurmak ya da var olan işini geliştirerek pazar payını artırmak isteyen her marka için oldukça önemli bir çalışmadır. Çünkü rekabet analizi:

• Markaların rakiplerini tanımasını sağlar.
• Rakiplerin güçlü ve zayıf yönlerini belirlemenize olanak tanır.
• Hedef pazarınızdaki müşteri potansiyelini anlayabilir, müşterilerin gereksinimleri hakkında bilgi alabilir ve bu gereksinimleri nasıl karşılayabileceğinize karar verebilirsiniz.
• Rakipleriniz ile kendinizi karşılaştırabilir ve markanızın güçlü ve zayıf yönlerini belirleyebilirsiniz.
• Pazarlama çalışmalarındaki eksikleri görebilir ve rakiplerinizin hangi platformlarda görünür olduğuna karar vererek kendi stratejinizi geliştirebilirsiniz.
• Yenilikçi bir marka stratejisi geliştirebilir ve markanızın imajını güçlendirebilirsiniz.
• Markanız için olası tehditleri algılayabilir ve bunları ortadan kaldırmaya yönelik aksiyonlar alabilirsiniz.
• E-ticaret sektöründe rakiplerin sipariş yönetimi, ürün fiyatlandırması, satış sonrası destek gibi süreçleri hakkında bilgi alabilir ve kendi operasyonel süreçlerinizi güçlendirebilirsiniz.
• Rakiplerinizin kampanya stratejilerine göz atabilir ve yaptığınız bu çalışma sayesinde ne tür kampanyalar çıkarmanız gerektiğine karar verebilirsiniz.

Başarılı bir rakip analizi ile işletmenizin daha güçlü durmasını sağlayabilir, stratejik çalışmalarınıza yön verebilir ve pazar payınızı artırabilirsiniz.

Rakip Analizi Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Rakip analizi yaparken önem vermeniz ve dikkat etmeniz gereken belirli noktalar bulunmaktadır. İşte rakip analizi yaparken dikkat edilmesi gerekenler:

• Rakiplerinizi belirlerken segmentler yaratmaya özen gösterin ve markanızın bulunduğu konumdan çok daha iyi bir konumda olan rakiplerinizle kendinizi aynı statüde değerlendirmeyin.
• Rakip analizinde güvenilir sonuçlar elde etmek için hangi veri kaynaklarını kullanacağınızı belirleyin ve doğru bilgilere erişim sağlayacağınız veri toplama yöntemlerini tercih edin.
• Rakip analizi yaparken yalnızca onların satışını yaptığı ürün ve hizmetlerini incelemeyin. Hedef kitlesine ulaşmak için hangi pazarlama stratejilerini kullandığı, müşteri ilişkilerini nasıl yürüttüğü, ne tür kampanyalar ile markalarını ön plana çıkardığı hakkında bilgi edinin.
• Tarafsız bir şekilde değerlendirme yapmaya özen gösterin. Bu tarz bir tutum markanız için daha doğru sonuçlar doğuracaktır.
• Rakiplerinizi sürekli olarak takip edin ve ne tür çalışmalar yaptıklarına önem verin.
• Markanız için fırsat ve tehdit olarak değerlendirebileceğiniz noktaları önemseyin.
• Stratejik karar almanızı sağlayacak verileri göz ardı etmeden hareket edin.
• Yaptığınız analiz çalışmaları sonrasında kararlarınızı destekleyin ve çalışmalarınıza yön verin.
•  

Rakip analizi çalışmanızda doğru ve etkili bir strateji geliştirmek istiyorsanız bir konuyu her açıdan ele almanız gerekmektedir.

Rakip Analizi Yapacak Olan İşletmelerin Bilmesi Gereken Kavramlar ve Anlamları

Okumanızı Öneririz: Müşteri Segmentasyonu ile Hedef Kitlenizi Nasıl Tanırsınız?

Başarılı bir rakip analizi çalışması yapılmak isteniyorsa markaların Pazar paylarını belirlemesi, SWOT ve Benchmark çalışmaları yaparak rakiplerine göre hangi alanlarda rekabetçi bir avantaj sağladığı veya markalarına karşı olan tehditleri algılaması gerekir.

Rakip Analizinde Cevap Bulmanız Gereken Sorular

Rakip analizi çalışması yapmak için ilk olarak işletmelerin belirli sorulara yanıt araması gerekmektedir.

• Rakiplerim kimler ve Pazar payı büyüklüğü nedir?
• Rakiplerimin ürün ve hizmetleri neler?
• Rakiplerimin ürünleri benim ürün ve hizmetlerimden nasıl farklılaşıyor?
• Rakiplerim ürünlerini nasıl fiyatlandırıyor?
• Rakiplerimin fiyatlandırma stratejisi ile benim fiyatlandırma stratejim nasıl farklılaşıyor?
• Rakiplerim hangi müşteri kitlesine ulaşmayı hedefliyor?
• Rakiplerim müşteri kitlesine ulaşmaya çalışırken hangi pazarlama stratejileri kullanıyor?
• Rakiplerimin güçlü ve zayıf yönleri nelerdir?
• Rakiplerimin rekabetçi avantajları neler?

Rakip analizi çalışması yaparken cevap aramanız gereken her soruya objektif yanıtlar vermeniz gerekir. Bu soruları yanıtlandırırken objektif bir bakış açısı ile yaklaşmadığınız takdirde yapılan çalışmadan verim almanız mümkün olmayacaktır. Bu yüzden cevaplarınızı verirken markanızı ön plana çıkaracak cevapları tercih etmektense rakiplerinizi iyi bir şekilde anlayacağınız ve markanızın bu rekabette hangi konumda olduğunu kavrayacağınız yanıtları tercih etmeniz gerekir.

Rakip Analizi Yaparken Kullanabileceğiniz Araçlar

Rakip analizi yaparken kullanabileceğniz birçok araç bulunmaktadır. Rakip analizinde kullanılan başlıca araçlar şunlardır:

• Ahrefs
• Screaming Frog
• Semrush
• KeywordTool
• Ryte
• Similar Web

Rakip analiz araçları işletmeler için seo, sosyal medya gibi pazarlama stratejilerini çözmek için kullanılabilmektedir. Bunun yanı sıra sektörel analiz çalışması yaparken kullanabileceğiniz araçlar ile beraber sektörel raporlara da önem vererek çalışmalarınızı yapabilirsiniz.

Rakip Analizi Çalışması Nasıl Yapılır?

İyi bir rekabetçi analiz yapmak istiyorsanız bu süreci adım adım ilerletmeniz gerekmektedir. İşte rakip analizi yaparken takip etmeniz gereken adımlar:

• Markanızın Hedeflerini Belirleyin
• Rakiplerinizi Belirleyin
• Hangi Yöntemler ile Veri Toplayacağınıza Karar Verin
• Verilerinizi Analiz Edin
• SWOT Analizi ile Markanızı Tanıyın
• Benchmarks Çalışması Yapın
• Sonuçlarınızı Değerlendirin

Rakip analizi çalışmanızda her adım için detaylı bir şekilde stratejinizi belirlemeli ve çalışmalarınızı yaparken yalnızca bir markaya odaklanmaktan kaçınmalısınız.

Markanızın Hedeflerini Belirleyin

Her markanın bulunduğu pazardaki hedefleri birbirinden farklılaşır. Mevcut pazardaki rekabetçi ortamı analiz etmek için de markaların ilk olarak kendi hedeflerini belirlemesi gerekir. Markaların hedeflerini belirlemek için şu konulara önem vermesi önemlidir:

• Markanızın misyon ve vizyonu nedir?
• Markanızın mevcut pazardaki pazar payı nedir?
• Markanızı nasıl geliştirmek istiyorsunuz?
• Pazar payındaki oranı nasıl artırmayı hedefliyorsunuz?
• Hedef kitlenizi nasıl genişletmeyi planlıyorsunuz?

Markanızın hedeflerini belirlerken özellikle ölçülebilir hedefler belirlemeye özen göstermeniz gerekir. Bu süreçte niteliksel bir çalışma yapmaktansa hedeflerinizi belirlerken niceliksel bir çalışma yapmanız daha doğru verilere ulaşmanıza olanak sağlar.

Rakiplerinizi Belirleyin ve Analiz Edin

Aynı sektörde faaliyet gösterdiğiniz birçok marka bulunmaktadır. Bu markaları iyi bir şekilde belirlemek, segmentlere ayırmak ve analiz etmekse daha detaylı bir çalışma yapmanıza olanak tanımaktadır. Rakip analizi çalışmasında belirleyeceğiniz rakipleri seçerken aşağıdaki süreçlerle yol haritanızı çizebilirsiniz.

• İlk olarak bir pazar araştırması yapmaya özen gösterin. Mevcut pazarda ya da girmek istediğiniz pazarların mevcut durumu hakkında araştırmalar yapın.
• Aynı pazarda faaliyet gösteren rakiplerinize göz atın.
• Dolaylı olarak rakibiniz olacak işletmeleri belirleyin.
• Rakipleriniz için bir profil oluşturun. Bu süreçte onların ürün ve hizmetleri, ürün fiyatları, satış ve pazarlama yöntemlerini de göz önünde bulundurabilirsiniz.
• SWOT Analizi yapın ve rakiplerinizin güçlü ve zayıf yönlerini belirleyin. Bu süreçte zayıf yönlerini göz önünde bulundurarak stratejinizi güçlendirin.
• Rakiplerinizin finansal durumunu analiz edin.
• Rakiplerinizin kullandığı pazarlama ve rekabet stratejilerine göz atın ve nelerin onlara başarı getirdiğine karar verin.

Rakiplerinizi belirledikten ve analiz ettikten sonra aynı çalışmayı belirli periyotlarla yapmaya özen göstermeniz oldukça önemli. Çünkü siz stratejinizi belirlemiş ve buna uygun hareket ederken rakipleriniz de kendi stratejilerini belirleyecek ve belirli farklılaşmalar yapacaktır. Bu noktada düzenli rakip analizi yapmak markanızın büyümesini olumlu etkileyecektir.

Rakiplerinizi Analiz Ederken Önem Vermeniz Gereken Metrikler

Rakip Analizinde Kullanılacak Veri Yöntemlerini ve Türlerini Seçin

Rakip analizi yaparken kullanabileceğiniz birçok veri toplama yöntemi bulunur. Bununla beraber toplayacağınız veri türleri de birbirinden farklılaşabilir. Başlıca yararlanabileceğiniz kaynaklar şunlardır:

• İnternette Araştırma Yapmak
• Sektörel Raporlar
• Müşteri Geri Bildirimleri
• Finansal Veriler
• Saha Araştırması
• Müşteri Referansları

Veri toplama yönteminizi seçerken toplayacağınız veri türlerine göre yöntemsel farklılıklar yapabilirsiniz. Özellikle seçiminiz esnasında doğru kaynakları kullanmaya özen göstermeniz gerektiğini de unutmamanız gerekir. Bu süreçte rakiplerinize ve markanıza ait verileri topladıktan sonra doğru analiz yöntemleri kullanarak objektif bir şekilde veri analizinizi yapabilirsiniz.

SWOT Analizi ile Markanızı Tanıyın

SWOT Analizi, markaların güçlü ve zayıf yönlerini belirlediği, markalarına karşı olan fırsat ve tehditleri analiz ettiği çalışmalara verilen isimdir. Rakip analizi çalışması yaparken swotu göz önünde bulundurmak hem markanızı hem de rakiplerinizi tanımanızı sağlayacaktır. Yapılacak olan swot çalışmaları sayesinde işletmeler aynı pazarda faaliyet yürüttüğü markalara karşı stratejilerini geliştirebilecektir. Swot analizi yapmak için şu adımları izleyebilirsiniz:

1. Güçlü Yönleri (Strengths) Belirleyin
2. Zayıf Yönleri (Weaknesses) Analiz Edin
3. Fırsatları (Opportunities) Değerlendirin
4. Tehditler (Threats) Tespit Edin

Swot analizi çalışmasının temeli olan bu dört çalışmayı hem markanız hem de rakipleriniz için yapabilirsiniz.

Okumanızı Öneririz: SWOT Analizi Nedir, Neden Önemlidir?

Güçlü Yönleri Belirleyin

Markanız için Swot analizi yaparken Strengths, Türkçe anlamıyla güçlü yönleri belirlemeniz, markanızın rakiplerinden hangi alanlarda daya iyi olduğunu kavramınıza olanak tanımaktadır.

Bu çalışmayı yaparken markanızı daha güçlü göstermek için sübjektif bir bakış açısıyla hareket etmemeniz gerekir. Çünkü bu süreçte objektif olmadığınız takdirde mevcut pazardaki durumunuzu görmeniz mümkün olmayacaktır. Güçlü yönlerinizi belirlerken ürün, hizmet, marka bilinirliği, finansal durum, pazarlama çalışmaları ve müşteri sadakatinde hangi konumda olduğunuza karar verebilirsiniz.

Zayıf Yönleri (Weaknesses) Analiz Edin

Markanızın güçlü olduğu gibi zayıf yönleri de olabilir. SWOT analizinde zayıf yönleri belirlemek işletmenizin geliştirilmesi gereken çalışmaları hakkında sizlere bilgi verir. Bununla beraber weaknessesları değerlendirmek mevcut pazarınızda dezavantaj getiren durumları da görmenize olanak tanır.

Fırsatları (Opportunities) Değerlendirin

SWOT Analizinde yapılması gereken bir diğer çalışma da mevcut pazardaki avantajları belirlemek olmalıdır. Örneğin; müşteri taleplerinin değişiklik göstermesi ve markanızın bu taleplere yanıt verecek düzeyde olması fırsat olarak değerlendirilebilir. Teknolojik gelişmeler ve markanızın yaptığı inovasyon çalışmaları büyük bir fırsat yaratabilir.

Markanız için oluşabilecek fırsatları değerlendirmeniz aksiyonlarınız güçlendirmenizi sağlar.

Tehditler (Threats) Tespit Edin

Mevcut pazarda yeni gelişen girişimler veya değişen tüketici alışkanlıkları bir tehdit olarak algılanabileceği gibi ekonomik problemler ya da sektörünüze yönelik yapılan yasal düzenlemeler de tehdit olarak değerlendirilebilmektedir. Bu nedenle rakip analizi çalışmasında tehditleri de incelemeniz mevcut pazarda sizi bekleyen olumsuz durumları anlamanızı sağlayacaktır.

Benchmarks Çalışması Yapın

Benchmarks, markanızın mevcut pazardaki performansını anlamanızı sağlarken rekabetteki gücünü ölçmenize olanak tanıyan ve farklı markalarla kendinizi karşılaştırmanızı sağlayan bir analiz yöntemidir. Bir Benchmarks çalışması yapmak için:

• Hangi kriterlere göre karşılaştırma yapacağınıza karar verin.
• Hangi rakipler ile markanızı karşılaştıracağınızı belirleyin.
• Rakiplerinizin performansını ölçümlemek için hangi verilere ihtiyaç duyacağınızı belirleyin.
• Kendinize yönelik de veriler toplayın ve bu verileri karşılaştırın.
• Rakiplerinizin performansını artıran projeleri ve stratejileri tespit edin.

Benchmark çalışması sayesinde markanızın performansını doğru bir şekilde görürken rakipleriniz ile yapacağınız karşılaştırmalar da rekabetçi avantajlarınızı anlamanızı sağlayacaktır.

Okumanızı Öneririz: Benchmarking (Kıyaslama) Nedir? Neden Önemlidir?

Sonuçlarınızı Değerlendirin

Yaptığınız tüm çalışmalardan elde edeceğiniz sonuçları değerlendirmek ve analiz etmek markanızın stratejisini belirlemek için oldukça önemlidir. Burada verilerinizi analiz ettikten sonra:

• Markanızın güçlü olduğu yönleri vurgulayabilir ve yapacağınız çalışmalarda ön plana çıkarabilirsiniz.
• İşletmeniz için tespit ettiğiniz zayıf yönlere yönelik aksiyonlar alabilir ve bunları iyileştirecek eylem planları oluşturabilirsiniz.
• Rakip analizinde tespit ettiğiniz fırsatları değerlendirin ve bu fırsatları yakalamak için ne tür aksiyonlar alacağınıza karar verin.
• Markanızı bekleyen tehditleri de değerlendirerek nasıl bir kriz yönetimi yapacağınızı ve riski en aza indirerek mevcut pazardaki yerinizi koruyacağınıza karar verin.