FOB ( Free on Board ) Teslim Şekli Nedir?

FOB Teslim Şekli Nedir?

FOB (Free on Board), uluslararası ticarette yaygın olarak kullanılan bir teslimat şeklidir. Bu teslimat şekline göre, satıcı, malları belirli bir yükleme noktasında (genellikle bir liman) gemiye yükler ve yükleme işlemi tamamlandığında tüm risk ve sorumluluk alıcıya devredilir.

Satıcının sorumluluğu, malların gemiye güvenli bir şekilde yüklenmesi ve gerekli belgelerin hazırlanması ile sınırlıdır. Ancak taşıma, sigorta ve diğer masraflar, mallar gemiye yüklendikten sonra alıcının üzerine düşmektedir.

FOB teslimat şekli, alıcıya taşıma sürecini kontrol etme imkânı tanırken, masrafların kendi tercihlerine göre optimize edilmesine olanak sağlar. Bu düzenleme, deniz yolu taşımacılığında yaygın bir şekilde uygulanmakta olup, taraflar arasındaki sorumlulukların net bir şekilde belirlenmesine katkıda bulunmaktadır.

Satıcı, yükleme noktasına kadar olan masrafları üstlenirken, taşıma ve sigorta işlemleri, malların gemiye yüklenmesinden sonra alıcının sorumluluğuna girmektedir.

FOB Teslim Şeklinin İşleyişi

FOB teslim şekline göre, satıcı, malları belirlenen yükleme noktasında (genellikle bir liman) gemiye yüklemekle yükümlüdür ve bu aşamaya kadar tüm masrafları ve riskleri üstlenir.

Satıcı, malların gemiye güvenli bir şekilde yüklenmesini sağladıktan sonra, taşımacılık ve sigorta gibi masraflar alıcıya ait olacaktır. Yükleme süreci sırasında malların gemiye yüklenmesiyle birlikte, tüm risk ve sorumluluk alıcıya geçer.

Alıcı, taşıma işlemini üstlenecek ve malların varış noktasındaki masraflarını karşılayacaktır.

FOB teslim şekli, taraflar arasında net bir sorumluluk paylaşımı sağlamakta ve böylece her iki tarafın hakları ile yükümlülükleri belirgin hale gelmektedir. Bu düzenleme, özellikle deniz yolu taşımacılığında tercih edilir ve dış ticaret uygulamalarında yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.

FOB Teslimatın Avantajları ve Dezavantajları

FOB (Free on Board) teslimat şeklinin avantajları arasında, satıcının yalnızca malları gemiye yüklemekle yükümlü olması ve alıcıya taşıma ve sigorta işlemleri üzerinde daha fazla kontrol imkânı sunması yer almaktadır.

Alıcı, taşıma masraflarını kendi tercihlerine göre optimize etme ve taşıma süreçlerini etkin bir şekilde yönetme olanağına sahip olur. Ayrıca, FOB teslimat şekli, taraflar arasında net bir sorumluluk paylaşımı sunarak anlaşmazlıkların azalmasına katkıda bulunmaktadır.

Bununla birlikte, bu teslimat şeklinin bazı dezavantajları da mevcuttur. Alıcı, taşıma ve sigorta işlemleriyle ilgili tüm sorumlulukları üstlenmek durumunda kalacağından, bu ek yükümlülükler ve risklerle karşılaşma olasılığı söz konusudur. Ayrıca, yükleme esnasında meydana gelebilecek herhangi bir sorun, alıcının sorumluluğuna geçecek olup bu durum, alıcı için ek riskler doğurabilir.

FOB ile Diğer Teslim Şekilleri Arasındaki Farklar

FOB (Free on Board), uluslararası ticarette en yaygın olarak kullanılan teslimat türlerinden biri olup, diğer teslimat şekilleri ile karşılaştırıldığında bazı önemli farklılıklar göstermektedir. Örneğin, CIF (Cost, Insurance, and Freight) teslimatında satıcı, malın taşıma ve sigorta masraflarını üstlenmekte olup, risk malın yükleme noktasından sonra alıcıya geçmektedir. Buna karşın, FOB teslimatında yalnızca yükleme noktasına kadar olan masraflar satıcıya aittir; taşıma sonrasındaki tüm masraflar ve riskler alıcıya intikal etmektedir.

DDP (Delivered Duty Paid) teslimatında ise satıcı, tüm masrafları, vergileri ve riskleri üstlenerek malları alıcıya teslim etmektedir. Bu durum, alıcının tüm taşıma süreciyle ilgilenmeden, malları doğrudan temin etmesine olanak tanımaktadır. DDP, alıcıya en az sorumluluk bırakırken, FOB ve CIF gibi teslimat şekilleri daha fazla sorumluluk ve masraf paylaşımını beraberinde getirmektedir.

Özetle, her teslimat şekli, alıcı ve satıcı arasındaki sorumluluklar, riskler ve masraflar bakımından farklılıklar sunmaktadır.

İlgili İçerik : CIF Teslim Şekli: Satıcı ve Alıcının Sorumlulukları Nedir?

DDP Teslim Şekli Nedir?

FOB Teslimatında Dikkat Edilmesi Gerekenler

1. FOB (Free on Board) teslimatında dikkat edilmesi gereken en önemli husus, malın gemiye yüklenme anıdır. Satıcı, malları belirtilen limanda gemiye güvenli bir şekilde yüklemeli ve yükleme sürecinde meydana gelebilecek herhangi bir zarardan sorumlu olmalıdır.
2. Alıcı malların yüklenmesinden sonra taşıma ve sigorta işlemlerini organize etmelidir.
3. Taşıma masraflarını ve risklerini titizlikle hesaplamak büyük önem taşımaktadır. FOB teslimatında, tarafların sözleşmede belirtilen yükleme noktasına özen göstermeleri, olası yanlış anlamaların önlenmesine yardımcı olacaktır.
4. Alıcı, risklerin ne zaman geçici olacağını netleştirerek gerektiğinde sigorta yaptırmalıdır.
5. Hem satıcı hem de alıcı, kendi sorumluluklarını açık bir şekilde tanımlamalıdır.

FOB Teslimat Hangi Sektörlerde Daha Yaygındır?

FOB (Free On Board) teslimat şekli, özellikle deniz yolu taşımacılığında yaygın bir şekilde kullanılmakta olup, bu nedenle deniz ticaretine dayalı sektörlerde daha sık bir tercih sebebi teşkil etmektedir. Bu bağlamda öne çıkan sektörler arasında;

• Gemi ve konteyner taşımacılığı
• Otomotiv
• Tekstil
• Elektronik
• Tarım ürünleri
• İnşaat malzemeleri

yer almaktadır. Söz konusu sektörlerde, ürünlerin genellikle büyük hacimli ve uzun mesafeli taşımacılık gerektirmesi sebebiyle, FOB teslimat şekli, alıcıya taşıma ve sigorta üzerinde daha fazla kontrol imkânı sağlamaktadır. Bu durum, ilgili sektörlerde FOB'un sağladığı özellikle avantajları pekiştirmektedir.

Bunun yanı sıra ithalat ve ihracat yapan firmalar açısından FOB teslimat şekli, maliyetlerin ve risklerin daha şeffaf bir biçimde yönetilmesine katkıda bulunmaktadır.

FOB Teslimde İhracatçı ve İthalatçının Yükümlülükleri Nelerdir?

FOB teslimatında, ihracatçı (satıcı) ve ithalatçı (alıcı) belirli yükümlülüklere sahiptir. İhracatçının yükümlülükleri;

• Malların belirtilen yükleme limanında gemiye yüklenmesi
• Gümrük işlemleri için gerekli belgelerin hazırlanması
• Yükleme işlemleri sırasında meydana gelebilecek masrafların üstlenilmesidir.
• İhracatçı, malların gemiye güvenli bir şekilde yüklendiğinden emin olmak zorundadır.

İthalatçının yükümlülükleri ise, mallar gemiye yüklendikten sonra başlar. Alıcı, taşımayla ilgili masrafları, sigorta işlemlerini ve gümrük vergilerini üstlenmekle yükümlüdür. Aynı zamanda, malın varış limanındaki gümrük işlemlerini ve dağıtım sürecini yönetir.

Risk, malların gemiye yüklendiği anda ithalatçıya geçmektedir. Bu nedenle, ithalatçı, taşıma sürecine ilişkin riskleri göz önünde bulundurarak uygun sigorta yaptırmalıdır.

FOB Teslim Şeklinde Ödeme Nasıl Yapılır?

FOB teslimatında ödeme, tipik olarak alıcı ve satıcı arasında önceden belirlenen şartlara uygun olarak gerçekleştirilmektedir. En yaygın ödeme yöntemleri arasında akreditif (L/C), peşin ödeme ve mal teslimatından sonraki vade ile gerçekleştirilen ödemeler bulunmaktadır.

Akreditif kullanımı durumunda, alıcı bankasına belirli bir tutarın satıcıya ödeneceğine dair güvence vermektedir. Satıcı, malları belirtilen limanda gemiye yükledikten sonra gerekli belgeleri bankaya ibraz ederek ödeme talebinde bulunmaktadır. Peşin ödeme yöntemi ise, alıcının malların yüklenmesinden önce ödemeyi gerçekleştirmesi esasına dayanmaktadır. FOB teslimatında ödeme, yükleme işlemi tamamlandığı anda satıcı tarafından yapılmakta olup, risklerin alıcıya geçişiyle birlikte alıcı taşıma ve sigorta masraflarını üstlenmektedir.

FOB Teslimatında Navlun Ücreti Kimin Sorumluluğundadır?

FOB teslimatında navlun ücreti alıcıya aittir. Satıcının, malları belirtilen yükleme limanında gemiye yükleme sorumluluğu bulunmaktadır. Ancak taşıma masrafları ve navlun ücreti yükleme noktasından sonra alıcıya intikal etmektedir.

Alıcı, taşıma süreci boyunca gemi ve navlun ücretlerini karşılamakla yükümlüdür. Bu bağlamda, alıcı, taşımacılık şirketi ile mutabakata vararak navlun ücretini ödemek ve taşıma sürecinin yönetiminden sorumlu olmak durumundadır.

Satıcı, yükleme noktasına kadar olan tüm masrafları üstlenirken, gemi yolculuğu ve taşıma süreçlerine dair maliyetler alıcıya geçmektedir. Alıcı, navlun ücretini ödemekle birlikte taşıma ve sigorta masraflarını da üstlenmektedir. Bu yükümlülükler FOB teslimatında açık bir şekilde belirlenmiştir.

Hemen Şimdi

E-ticaret Sitenizi Kolayca Açın

30.000+ İşletmenin tercih ettiği e-ticaret altyapısıyla internetten satış yapmaya başlayın!

15 Gün Ücretsiz Deneyin!