İhracat Nedir? Nasıl İhracat Yapılır?

Türkiye’de en çok büyüyen sektörler arasında ihracat da yer alıyor. Dış ticaret istatistikleri incelendiğinde Ticaret Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre ihracatın her ay bir önceki döneme göre %1 - %25 arasında büyüme gösterdiği görülüyor. Türkiye’den yurtdışına satış yapan işletmeler Almanya, İtalya, İngiltere, Fransa, Birleşik Arap Emirlikleri ve Rusya’ya hammadde ihracatını yoğun bir şekilde yapıyor.

İhracat yapacak olan işletmeler hedef pazar ülkesi seçimi, ihraç edilecek mal ve ürünleri bulma, anlaşma sağlama ve ihracatçılar birliğine kayıt çalışmalarını tamamlayarak ürünlerini yurtdışına satış satabiliyor.

İhracat Nedir? İhracat Nasıl Yapılır? adlı bu yazımızda sizlere ihracat hakkında bilgi verirken ihracatta yapacağınız ülkeler, ihraç edilecek ürünler vb. konulardan da bahsedeceğiz.

İlginizi Çekebilir: E-ihracat

İhracat

İhracat, bir ülkede üretilen ürün, hizmet ve hammaddelerin döviz karşılığında diğer ülkelere satılmasına verilen isimdir.

İhracat’a aynı zamanda dış ticaret ya da dış satım isimleri de verilebilmektedir. Dış ticaret ithalatı da kapsayan bir kavram olduğu için çoğu zaman dış satım ve ihrcat kavramlarının daha fazla kullanıldığı görülmektedir.

İhracat Türleri Nelerdir?

İhracat, yabancı ülkelere satılan ürün ve hizmetlerin çeşidine ve ihraç edilme biçimine göre türlere ayrılmaktadır.

• Doğrudan İhracat
• Dolaylı İhracat
• Mikro İhracat
• Kayda Bağlı İhracat
• Konsinye İhracat
• Yeniden İhracat
• Hayali İhracat
• E-İhracat
• Fiili İhracat
• Koşulsuz İhracat
• Transit İhracat
• Bedelsiz İhracat
• Hizmet İhracatı
• Kati İhracat
• Kredili İhracat
• Geçici İhracat
• Akreditif İhracat
• Net İhracat
• Bedelsiz İhracat

İhracat türleridir. Özellikle ihracat çeşitleri her zaman Gümrükler ve Bakanlıklar tarafından kayıt altına alınmakta ve bu kayıtlar ile Türkiye’nin dış satım istatistikleri de belirlenmektedir.

İthalat nedir?

İthalat ya da dış alım, farklı ülkelerde üretilen ürün, hizmet ve hammaddelerin satın alınması ve ülkemize getirilmesine verilen isimdir. Kısacası ithalat ihracatın karşıtı olarak bilinir. İthalat kişiler tarafından yapılabileceği gibi tüzel kişiliğe sahip kurum ve kuruluşlar veya devlet tarafından da yapılabilmektedir.

İhracat ve İthalat Arasındaki Farklar

İhracat ürün ve hizmetlerin yabancı ülkelere satıldığı sektörken ithalat ise ürün ve hizmetlerin diğer ülkelerden alınmasına verilen isimdir. Bu nedenle ihracat ve ithalar arasındaki farklar bir hayli fazladır.

• İhracatta ürün ve hizmetler yurtdışına satılır yani dış satım yapılırken ithalatta dış alım yapılır.
• İhracat sektörü dış gelir elde etmeyi sağlayan bir sektörken ithalat döviz harcanan bir sektör olduğu için iç ekonomide olumsuzluklar yaratabilir. Fakat ihracat iç ekonominin gelişmesine olanak tanır.
• İhracat ülkemizdeki ürünlerin ya da hammaddelerin azalmasına neden olabilirken ithalat ise ürünlerin ve hammaddelerin artmasına yardımcıdır.
• İthalat ve ihracat sektörlerinde prosedür, vergi ve destek bakımından farklılıklar bulunur.
• İthalat yapan kişilere ithalatçı denirken ihracat yapanlara ise ihracatçı adı verilir.

Kısacası ithalat ve ihracat sektörleri birbirinin tam tersi olan sektörlerdir.

İhracat Nasıl Yapılır?

İhracat yapmak için kişi ve işletmelerin belirli süreçleri ve prosedürleri yerine getirmesi gerekir. İhracat yapmak için;

• İhracat şirketi kurun.
• İhracat ile satılacak ürünler bulun.
• Gümrük müşavirliği ile anlaşın.
• İhracatçı birliklerine üye olun.
• Müşteriler ile anlaşma yapın.
• Tedarik ve sevkiyat süreçlerinizi yönetin.
• Evraklarınızı hazırlayın.
• Ürünlerinizi ithalatçıya gönderin.
• İhracat dosyalarınızı kapatın.

Yukarıdaki adımları tamamlayarak sizler de ürün ve hizmetlerinizi yurtdışına ihraç edebilirsiniz.

İhracat Şirketi Kurun

Yurtdışına ürün ihracatı yapmak için bir şirket kurmanız gerekmektedir. Hem satacağınız ürünler için fatura kesmek hem vergi süreçlerini yönetmek hem de gümrüklerde hızlı işlem yapabilmek için şirket kuruluşuna ihtiyacınız bulunmaktadır.

• Şahıs şirketi
• Limited şirketi
• Anonim şirketi

İhracat yapmak için kurabileceğiniz şirket türleridir. Özellikle bu şirket türlerinin avantajları ve dezavantajları karşılaştırabilir ve kuracağınız şirket türüne karar verebilirsiniz.

İhracat ile Satılacak Ürünler Bulun

İhracat ile ürün ve hizmetlerinizi dış pazarda satabilmek için önem vermeniz gereken konulardan birisi de satılacak ürünler bulmaktır. Bu noktada ürün ve hizmetlerinizi doğru bir şekilde seçmek risksiz bir şekilde ticari faaliyet yürütmenize olanak tanımaktadır.

Bu süreçte satacağınız ürünleri belirlemek için Türkiye’nin ihracat istatistiklerini inceleyebilirsiniz. Bunun yanı sıra ülkemizin e-ihracat verilerine de göz atarak satacağınız ürünleri bulabilirsiniz.

Hedef pazarınıza yönelik incelemeler yapabilir bu pazarda ihtiyaç duyulan ürün ve hizmetleri tespit ederek bunların satışına da odaklanabilirsiniz. Böylece hem hedef pazarınızdaki ihtiyaçları tespit edebilir hem de bu ürünleri satarak gelir elde edebilirsiniz.

Gümrük Müşavirliği ile Anlaşma

İhracat ile yurt dışına satış yapmak için bir gümrük müşavirliği şirketi bulmanız ve anlaşma yapmanız gerekir. Gümrük müşavirliği şirketleri yurtdışına ihraç edeceğiniz ürün ve hizmetler için gümrük sisteminden firmanızı aktif edecek olan işletmelerdir.

Anlaşma esnasında şirket evraklarınızı teslim etmeniz ve vekaletname vermeniz gerekir. İhracat için gümrük müşavirliği ile anlaşma sağladıktan sonra da bir sonraki süreç olan ihracatçılar birliğine kaydınızı gerçekleştirmeniz önemlidir.

İhracatçılar Birliğine Üye Olun

İhracatçılar birliğine üye olmak için işlemlerinizi siz yapabilirsiniz fakat bu noktada anlaşma sağladığınız gümrük müşavirliği şirketinden de yardım alabilirsiniz. Genellikle üyelik ücreti bulunan bu işlemde bir kereye mahsus olarak 200 TL ödemeniz gerekmektedir. Yıllık olarak ise aidat ödemesi yapmanız gerekmektedir.

İhracatçılar birliğine kayıt esnasında sizlerden belirli evraklar istenebilmektedir. Genellikle;

• Kayıt dilekçesi
• İmza sirküleri
• Giriş aidatının ödendiğini gösteren dekont

İle başvuru yapabilirsiniz. Süreçler tamamlandıktan sonra ise ihracatçılar birliği üyeliğiniz aktif hale gelecektir.

Müşteriler ile Anlaşma Yapın

Yurtdışına ürün satacak olan ihracatçı ve ürünleri alacak ithalatçı arasında bir müzakere aşaması da bulunur. Çoğu zaman ihracatçı ve ithalatçı arasındaki müzakereler yüzyüze, telefon veya yazılı şekillerde sağlanır. Bu noktada yapılacak olan satışları resmi bir şekilde yürütmek için süreçlerin e-mail üzerinden yürütülmesi gerekir.

Müzakare aşamasında ihracatçı kişi veya firmaların satılacak olan ürünlere yönelik;

• Ürün özellikleri
• Ürün adedi, kilosu vb.
• Ürün fiyatlandırması

Gibi bilgileri barındıran bir teklif formu göndermesi ve proforma fatura ile beraber onaya sunması gerekmektedir. İlgili onay sürecinin yazılı ya da e-mail üzerinden yürütülmesi şirketler için oldukça önemlidir.

Onay süreci tamamlandıktan sonra ithalat yapacak olan firmanın kaşe ve imza ile proforma faturayı onaylaması gerekir. Özellikle burada proforma fatura hazırlanırken ürünlere yönelik her bilginin işlenmesi ihraç edilecek olan ürünlere yönelik ihtilafı engelleyecektir.

İhracat Teslimat Şekillerini Belirleyin

İhracat için anlaşma sağlanırken teslimat şekillerini de belirlemeniz gerekir. Bu aşamada ürünlerin parçalı bir şekilde mi yoksa tamamının mı teslim edileceği belirlenmesi gerekmektedir.

Teslimat şekillerinde ise kullanılacak olan lojistik yöntemine de karar verilmesi önemlidir.

İhracatta kullanılan lojistik grupları, yöntemleri ve kısa tanımlarıdır. Sizler de ihracat süreçlerini yürütürken sattığınız ürün ve hizmetlerin nasıl taşınacağına karar vermeli ve bu konudaki anlaşmalarınızı da ithalatçı firmayla yapmalısınız.

İhracatta Ödeme Şekillerini Belirleyin

Yurtdışına ihracat yaparken ödeme şekillerinin de belirlenmeli ve anlaşma içerisinde yer almalıdır. Bu hem ihracatçı hem de ithalatçı firmayı koruyacak olan bir süreçtir. İhracatta ödeme şekilleri şunlardır:

• Cash Payment – Peşin Ödeme
• Cash Against Goods – Mal Mukabili Ödeme
• Acceptance Credit – Kabul Kredili Ödeme
• Cash Against Documents – Vesaik Mukabili Ödeme
• Letter of Credit – Akreditifli Ödeme

Burada ihracat ve ithalat yapacak olan firmaların en önem vermesi gereken konu ödeme yöntemlerinin markalara yüklediği sorumluluklardır.

İlginizi Çekebilir; E-ihracat İçin Kullanabileceğiniz Ödeme Yöntemleri

Peşin Ödeme

İhracat ödeme şekilleri arasında yer alan peşin ödemeye ürün ithal eden firmalar ürün ve hizmetler ellerine ulaşmadan önce ve anlaşma yapıldıktan sonra ihracatçı firmaya ödeme yapar. Peşin ödeme yönteminde ödemeler sevkiyat işleminden önce gerçekleşir.

Mal Mukabili Ödeme

İhracat ödeme şekillerinden biri olan Mal Mukabili Ödeme yönteminde ise ürün ihracatı yapan firmaların sevkiyatı gerçekleştirmesi ve sevkiyatın da ithalatçı firmaya ulaşması gerekir. Burada sorumluluk olarak nakliyat firmasına ürünlerin temsil edilmesi gerektiğine dair bir belge de hazırlanmalıdır.

Kabul Kredili Ödeme

Kabul Kredili Ödeme yöntemi taahhütlerin yer aldığı bir ödeme yöntemidir. Her zaman nakliyat gerçekleştikten belirli bir süre sonra ihracatçı ve ithalatçı firma arasındaki anlaşmalara göre ödeme yapılır.

Vesaik Mukabili Ödeme

İhracatçı ve ithalatçı firmaların yaptığı sözleşemeye bağlı yapılan ödeme yöntemine verilen isimdir. Mal sevkiyatı gerçekleştikten sonra bono veya poliçe karşılığında ürün bedeli banka üzerinden ihracatçıya ödenir.

Akreditifli Ödeme

Ürün ithal eden firmaların talebi ile oluşturulan bir ödeme yöntemidir. Peşin ödeme yönteminden ziyade Akreditifli Ödeme yönteminde banka aracılığı ile ödemeler gerçekleştirilir. Akreditif şartları ise farklılık gösterebilmektedir.

Tedarik ve Sevkiyat Hazırlığı Yapın

İhraç edeceğiniz ürünlerin kontrolünü gerçekleştirdikten sonra tedarik ve sevkiyat hazırlığı da yapmanız gerekmektedir. Ürünleriniz elinizde yeteri kadar bulunmuyorsa ilk olarak onları tedarik etmeli ve sevkiyat için hazırlamanız da önemlidir.

Ürünlerin ithalatçı firmaya gönderimi için bir lojistik yöntemi belirledikten ve paketlemesini yaptıktan sonra ise sevkiyat öncesinde hazırlamanız gereken evrakları hazırlamalı ve ürünlerin gideceği ülkeye yönelik de çalışmalarınızı yapmalısınız. Özellikle bu noktada sevkiyat hazırlığı yaparken gümrük işlemlerini anlaşmalı olduğunuz gümrük müşavirliği firması ile yürütmeye özen gösterebilir ve böylece daha profesyonel bir şekilde hareket edebilirsiniz.

Gümrük ve Sevkiyat Süreçlerinizi Yönetin

Tedarik ve sevkiyat hazırlığını yaptıktan sonra yurtdışı ürün ihracatı için sevkiyat ve gümrük süreçlerini de yönetmeniz gerekir. Burada ürünlerin sevk tarihini dikkate alarak hareket etmeniz gerekmektedir. Özellikle E ya da F grubu teslimat şekilleri tercih edildiyse ürün ithal eden markalara araç hazırlığı için bilgi verilmelidir.

İhracat yapan firmalar bilgi verdikten sonra ülkelerindeki gümrük süreçlerini kendi yönetmektedir fakat çoğu sözleşmede gümrük masraflarının alıcı firmalar tarafından ödendiği bilinir ve bu tutarlar gümrük giderleri olarak fatura edilmektedir.

İlginizi Çekebilir; E-ihracat Gümrük İşlemleri Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Evraklarınızı Hazırlayın

Yurtdışına ürün ihracatı yaparken belirli evrakları da hazırlamanız gerekmektedir. İhracat yapmak için gerekli olan evrak ve belgeler şunlardır:

• Proforma Fatura
• Navlun
• Orijinal Fatura
• Çeki Listesi
• Koli Müfredatına Yönelik Belgeler
• Koşimento
• Tır Karnesi
• Kontrol Belgesi
• Sağlık Sertifikası

İhracat yapacak olan markaların hazırlaması gereken belgelerdir. Bu belgelerin yanı sıra teslimat şeklini gösteren bilgi ve belgelerin gönderilmesi de önemlidir.

Ürünlerinizi İthalatçıya Gönderin

Evrak hazırlama sürecinden sonra ürünlerinizi göndermeniz gerekmektedir. Bu noktada ürün ihracatı yapacağınız firma ile anlaşmanızı göz önünde bulundurarak ona göre teslimatınızı gerçekleştirmeniz gerekmektedir. Anlaşmanıza yönelik teslimat seçeneklerini kullanarak ürün ve hizmetlerinizi ithalatçıya ulaştırmanız gerekir.

Bu noktada önem vermeniz gereken konuların başında ise ürünlerinizin ödemelerinin gerçekleşip gerçeklememesidir.

İhracatın Avantajları

İhracat yapmanın kişi ve işletmelere sağladığı başlıca avantalar bulunur. İhracatın avantajları şunlardır:

• İhracat yapan işletmeler yurtdışında bulunan kişilere ve firmalara satış yaptığı için global anlamda tanınma fırsatı yakalar.
• İhracat, farklı ülkelerde yaşayan insanlar ile olan iletişimi güçlendirir ve küresel bağları arttırır.
• İhracat ile ülkelerin istihdam olanakları artar.
• İhracat yapan işletmelerin pazar payı, gelirleri ve karı hızlı bir şekilde artış gösterir.
• İhracat sayesinde işletmelerin rakipleri ile rekabet etme gücü artar.
• İhracat yapan kişiler genellikle farklı ülkeleri ziyaret etmek zorunda olduğu için kültürel birikimleri artar.
• İhracat firmaların iç pazara olan bağımlılığını azaltır.
• İhracat markaların dış pazardaki rekabetini güçlendirir.
• İç pazardaki durgunluk ihtacat ile azalır

Bunlarla beraber ihracat ile işletmeler yurtdışına satış yaptıkları için farklı para birimlerinde gelir elde ederler ve bu da kazançların artmasını sağlar.

İhracatın Dezavantajları

İhracat yapmak işletmelere avantaj sağlasa da belirli dezavantajları da doğurur. İhracatın dezavantajları şunlardır:

• İhracat yapmak isteyen kişi ve işletmelerin bir sermayesi olması gerekmektedir. Sermayesi olmayanların ihracat yapma süreçleri uzamaktadır.
• İhracat ile yurtdışına satış yapıldığı için kişilerin veya firma çalışanlarının yurtdışındaki kişiler ile bağlantı kurabilmesi için özellikle İngilizceye hakim olması gerekmektedir.
• İşletmeler yurtdışına ürün gönderimi esnasında kargo ve nakliye ücreti ödemektedir. Yurtdışına ürün gönderim ücretleri euro ve dolar bazında hesaplandığı için nakliye masrafları artış gösterebilir.
• Mevsimsel dalgalanmalar, arz ve talep gibi konular göz önünde bulundurulduğunda bazı dönemlerde işletmelerin faaliyetlerinin duraksaması söz konusu olabilmektedir.

İhracat Fatura Türleri Nelerdir?

İhracat ile yurtdışına ürün gönderecek olan firmaların faturalı bir şekilde işlem yapması gerekmektedir. İhracatta kullanılan fatura türleri;

• Ticari Fatura
• Orijinal Fatura
• Navlun Faturası
• Tasdikli Fatura
• Proforma Fatura
• Ayrıntılı Fatura
• Konsolosluk Faturası
• Özel Fatura

Genellikle her zaman ihracat yapacak olan firmalar proforma fatura, orijinal fatura ve navlun faturası ile daha fazla hareket etmektedir.

İhracat Faturası Nasıl Kesilir?

İhracat faturası kesme sürecinde firmaların e-arşiv üzerinden düzenleme yapması gerekir. Fatura keserken ise belirli bilgilerin yer alması gerekmektedir. İhracat faturası kesme sürecinde e-fatura, e-arşiv fatura ya da entegratör firmalar aracılığı ile de fatura kesme işleminizi yapabilirsiniz. Özellikle burada fatura türü seçimi yaparken ihracat olarak seçim yapmaya özen göstermeniz gerekmektedir.

İhracat Faturasında Bulunması Gereken Bilgiler

İhracat faturası kesme sürecinde belirli belgeler çerçevesinde faturalarınızı kesmeniz gerekmektedir. İhracat Faturasında Bulunması Gereken Bilgiler şunlardır;

• Satışı yapılan ürünün miktarı
• Ürün birim fiyatı
• Ürün satış tutarı
• Alıcı firmaya yönelik vergi numarası
• Satıcı firmanın vergi dairesi ve vergi numarası
• Ürün satın alan firmanın unvanı ya da kişinin bilgileri
• Teslimat yeri ve teslimat tarihi
• Ödeme şartları ve ödeme şekli
• Teslimat şartları
• GTİP numarası

Bu bilgiler çerçevesinde fatura kesme süreçleri tamamlanmalı ve sözleşme kapsamına göre satın alım yapan firmaya gönderilmelidir.

İlginizi Çekebilir; Proforma Fatura Nedir? Nasıl Düzenlenir?

Türkiye’nin En Çok İhracat Yaptığı Ülkeler

Türkiye’den ürün ihraç eden firmalar farklı bölge ve ülkelere gönderim yapmaktadır. Bazı markalar Asya ülkelerine ağırlık verirken bazıları Avrupa bazıları da Orta Doğu ülkelerine ağırlıklı olarak ihracat yapmaktadır.

• Almanya
• İngiltere
• İtalya
• A.B.D
• İspanya
• Romanya
• Fransa
• Polonya
• Azerbaycan
• Yunanistan

Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı ülkeler arasında yer almaktadır.

Türkiye’den İhraç Edilecek Ürünler Nelerdir?

• Otomotiv Ürünleri
• Hazır Giyim ve Tekstil Ürünleri
• Hazır Gıda
• Yedek Parça
• Fındık ve Çay
• İşlenmemiş Altın
• Demir ve Çelik
• Ev Tekstili
• Mobilya
• Tel ve Kablo

En çok ihraç ettiğimiz ürünler arasında bulunur. Siz de yurtdışına ürün satışı yapmak istiyorsanız bu ürün gruplarına yönelebilir ve satışını gerçekleştirebilirsiniz.

İlginizi Çekebilir; İnternette En Çok Satılan Ürünler, Ne Satılır 2023

İhracat Teşvikleri Nelerdir?

İhracat yapacak olan kişi ve işletmeler belirli hibe ve teşviklerden yararlanabilmektedir. İhracat firmalarına verilen teşvikler şunlardır:

• Yurt İçi ve Yurt Dışı Fuar Desteği
• Tasarım Desteği
• Marka ve Tanıtım Desteği
• Turquality ve Marka Desteği
• Pazara Giriş Belgeleri Desteği

Bakanlıklar ve kurumlar tarafından verilen ihracat destekleridir.

İlginizi Çekebilir; E-ihracat Teşvik & Hibe Rehberi

İhracatta Müşteri Bulma Yöntemleri Nelerdir?

İhracatta müşteri bulmak için kullanabileceğiniz belirli yöntemler bulunmaktadır.

• Fuarlar
• Sosyal Medya Platformları
• Reklamlar
• B2B Pazaryeri Platformları
• Networkleriniz
• Ticari Heyetler

İhracatta müşteri bulma yöntemleridir. Sizler de fuarlara katılarak, b2b pazaryerlerinizde yerinizi alarak, sosyal medya ve reklam çalışmaları yaparak ihracat yapacağınız ürünler için müşteri bulabilirsiniz.

İhracat Belgesi Nasıl Alınır?

İhracat belgesi almak için ilk olarak İhracatçı Birliklerinin Genel Sekreterliklerine ve Ekonomi Bakanlığı’na başvuru da bulunmanız gerekir. İlgili başvurunuz esnasında belgeleriniz incelenecektir ve ardından gümrük idaresine giderek işlemlerinizi başlatabilir ve ihracat belgesi alabilirsiniz.

Mikro ihracat nedir?

Mikro ihracat, işletmelerin 15.000 Euro’ya ve 300 KG ağırlığa kadar olan ürün ve hizmetlerini yurtdışına sattığı ihracat türüne verilen isimdir.

E-ihracat Nedir?

E-ihracat markaların ürün ve hizmetlerini e-ihracat siteleri, sosyal medya platformları ve pazaryerleri aracılığı ile yurtdışına sattığı ticari faaliyete verilen isimdir.

E-ihracat nasıl yapılır?

E-ihracat siteniz ve sosyal medya platformları üzerinden ürünlerinizi yurt dışına satabilirsiniz. Bunun yanı sıra e-ihracat yapmak için Amazon, ETSY, EBAY vb. pazaryeri platformlarında da mağaza açabilirsiniz.

Şahıs Şirketi İhracat Yapabilir Mi?

İhracat yapmak için İhracatçılar Birliği’ne kaydolmanız gerekir. Kayıt işlemi esnasında ise sizden vergi numarası istenmektedir. Bu nedenle şahıs şirketlerinin kendilerine ait bir vergi numarası olduğu için ihracat yapabilmeleri mümkündür.

Hizmetler de mallar gibi ihraç edilebilir mi?

Firmalar ürün ihracatı yapabildikleri gibi hizmetlerini de mallar gibi ihraç edebilmektedir.

İhraç edeceğiniz eşyanın Türkiye’de üretilmiş olması gerekir mi?

Yurtdışına ihraç edeceğiniz ürünlerin Türkiye’de üretilmiş olmasına gerek yoktur.

İhracat Bedelinin Yurda Getirilmesi Nedir?

İhracat ile satılan ürün, hizmet ve malların karşılığı olan paranın ülkemize girişinin sağlanmasına ihracat bedelinin yurda getirilmesi denmektedir.