Cayma Hakkı Nedir?

Tüketicilerin sahip oldukları en önemli haklardan biri cayma hakkıdır. Cayma hakkı tüketici haklarının korunması kanunu gereğince sınırları belirlenmiş bir haktır. Tüketicilerin avantajlı haklarından biridir. Cayma hakkı nedir dediğimizde tüketicilerin aldıkları ürünü hiçbir koşul belirtmeksizin 14 gün içinde iade edebilmesidir.

14 günlük sürenin başlangıç tarihi, ürünün tüketiciye ulaştığı gündür. Cayma talebinde bulunulduğunda ise satın alma koşullarına uygun olarak ücret bedeli kişiye 14 gün içinde eksiksiz iletilmektedir. Yazımızda cayma hakkı kullanılmayacak ürünler gibi konuyla ilgili merak ettiğiniz tüm bilgilere ulaşabilirsiniz.

Cayma Hakkı Nedir?

Tüketicinin cayma hakkına ilişkin olarak Tüketicilerin Korunması Kanunu’na göre ayrıntılı düzenlemeler yapılmıştır. Bu kanuna göre tüketicilerin hakları, iade hakları, hangi ürünü ne kadar sürede değiştirebileceklerinin altı çizilmiştir.

Kanun kapsamını bilmek hem online alışveriş için e-ticaret sitelerini kullanan tüketiciler hem de tüketicilere ticaret amacıyla mal veya hizmet sağlayan işletmeler için oldukça önemlidir.

Cayma hakkı nedir dediğimizde; mesafeli sözleşmelere yönelik oluşturulan yasalara göre yapılan satış sonucunda tüketicinin 14 gün içinde ürünü iade etme hakkı ve bedelinin tamamını alma hakkı mevcuttur. Mesafeli satış sözleşmelerinde bu madde yer almakta olup her işletmenin yer vermesi gerekmektedir. Cayma hakkınızı kullanırken sebep göstermek zorunda olmadığınız gibi kargo ücreti de ödemezsiniz.

İlgili İçerik; E-ticarette İptal ve İade Oranları Nasıl Azaltılır?

Hangi Durumlarda Cayma Hakkı Kullanılır?

Yürürlükteki 6502 sayılı Kanun hükümleri gereğince cayma hakkının sınırları belirlenmiştir. Cayma hakkının olabilmesi için sadece ayıplı mal olmasına gerek yoktur. Herhangi başka bir sebepten de cayma hakkınızı kullanabilirsiniz. Öte yandan herhangi bir sebep gösterme zorunluluğunuz da yoktur.

Cayma hakkını sağlayan alışveriş yöntemlerine baktığımızda online alışveriş yöntemlerinin olduğunu görmekteyiz. E-ticaret sitelerinden yaptığınız alışverişlerde bildirilen mesafeli satış sözleşmesinin bir gereği de cayma hakkıdır. Cayma hakkının ödeme koşullarıyla bir ilgisi yoktur.

Öte yandan cayma hakkının olduğu bir diğer konu ise; “Devre tatil ve uzun süreli tatil hizmeti sözleşmeleri, ön ödemeli konut satış sözleşmeleri, tüketici kredisi sözleşmeleri, finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerde 14 gün içinde cayma hakkı mevcut olmaktadır.

İlgili İçerik; Tüketici Hakları Hakkında Bilinmesi Gerekenler

İlgili İçerik; Ayıplı Mal Nedir, Tüketicilerin Hakları Nelerdir?

Cayma Hakkı Kullanılmayan Ürünler Nelerdir?

Cayma hakkı kapsamında, cayma hakkı kaç gün dediğimizde 14 gündür. Fakat bu kapsama girmeyen ürünler de mevcuttur. Aşağıda bunlar hakkında bilgiler aktardık.

• Üzerinde değişiklik yapılarak kişiye özel hale getirilen ürünler
• Finansal piyasaya göre fiyatı belirlenen ürünler. Bu ürünlere örnek olarak; altın, mücevher, altın vb.
• Sağlık ve hijyen kurallarına göre iadesi mümkün olmayan ürünler. Örneğin; iç çamaşırı, mayo, hijyen açısından hassas ürünler, kozmetik malzemeler vb.
• Çabuk bozulma tehlikesi olan ürünler ve son kullanma tarihi geçme ihtimali olan mallar.
• Ses veya görüntü kayıtları yapan ve açılmış olan CD, DVD gibi ürünler.
• Kitap, dergi gibi basılı ürünler.
• Yazılım ürünleri, bilgisayar sarf malzemeleri
• Tesliminden sonra başka mallarla karışan ve doğası gereği ayrıştırılması mümkün olmayan ürünler.

İlgili İçerik; KVKK ve E-ticaret Hukuku Rehberi (2021)

Mesafeli Satış Sözleşmesi Nedir?

Mesafeli Satış Sözleşmeleri tüketicilerin hakları hakkında bilgilendirildiği her online alışverişte zorunlu olan bir prosedürdür. Yönetmelikte tanımlanan ön bildirim yükümlülüğü kapsamında, mesafeli sözleşmenin kurulmasından veya buna karşılık gelen herhangi bir teklifin kabul edilmesinden önce tüketicinin ilgili hükümde belirtilen hususlar hakkında eksiksiz bilgilendirilmesi gerekmektedir.

Mesafeli satış sözleşmesini daha iyi anlamak adına birkaç madde derledik;

• Tüketici, mesafeli satış sözleşmesi ile mal veya hizmete dair hususlarda satıcı firma tarafından bilgilendirilir.
• Taraflar arasında sözleşmenin kurulduğu ana kadar uzaktan iletişim araçlarının kullanılmasıyla kurulan sözleşmedir.
• Satıcı ve tüketici arasındaki eş zamanlı mal ve hizmetlerin uzaktan pazarlanmasına dayanır.
• Uzaktan iletişim araçlarıyla yapılan online alışverişi resmileştiren bir sözleşmedir.
• Firma ve müşteri arasındaki mal ve hizmetlerin uzaktan satın alınmasını taraflar arasında beyan eden bir sözleşmedir.
• Mesafeli satış sözleşmesi tüketicinin online alışveriş hakkında bilgilendirilmesi ve karşılıklı olarak tüketici haklarının güvence altına alınmasını sağlar.
• Mesafeli satış sözleşmesi her e-ticaret firmasının yapması gereken bir sözleşmedir.

Mesafeli satış sözleşmesinde yer verilmesi gereken bilgiler;

• Cayma hakkı
• İade talepleri
• Satıcının iletişim bilgileri
• Satışa konu mal ya da hizmetin temel nitelikleri
• Satın alınan mal ya da hizmetin satış fiyatı
• Ürün ve hizmetin kullanım koşulları

İlgili İçerik; Tüketici Davranışlarının E-ticaretteki Önemi

Cayma Hakkı Mesafeli Satış Sözleşmelerinde Nasıl Bildirilmelidir?

Mesafeli satış sözleşmesi yönetmeliğine göre işletmeler cayma hakkı kurallarını sözleşmede ayrıntılı ve açık bir şekilde ifade etmelidir.

Sözleşmedeki cayma hakkı kapsamına göre tüketici on dört gün içinde herhangi bir sebep göstermeksizin ve cezai şart ödemeden cayma hakkına sahiptir. Cayma hakkının detayları Mesafeli Sözleşmesi Yönetmeliği’ne göre belirlenmektedir. Cayma hakkı 14 gün süresi ne zaman başlar dediğimizde ürünün tüketiciye teslim edildiği günden itibaren başlamaktadır.

Cayma hakkının kullanılması durumunda yapılacaklar da mesafeli satış sözleşmesinde tüketicilere bildirilmelidir. Burada hem satıcının hem de tüketicinin yükümlülükleri vardır. İşletme tüketici cayma hakkını kullandığını bildirdikten sonra 14 gün içinde parayı iade etmekle yükümlüdür. Ödeme şekli tüketicinin ürünü alırken yaptığı ödeme şekline benzerken, günümüzde e-ticaret siteleri sitenin cüzdanına aktarma gibi çeşitli öneriler de sunmaktadır.

Mesafeli satış sözleşmesinde cayma hakkı bilgilendirmeleri ise şöyle olmalıdır;

• Cayma hakkının kullanılabileceği durumlar hakkında bilgi
• Cayma hakkı yapılacak ürünün kullanım koşulları, süresi, usulü ve teslimat bilgileri
• Cayma hakkının bildirileceği adres, faks numarası veya e-posta adresi
• Cayma hakkının kullanılmadığı durumlarda ne olacağı
• Cayma hakkının ortadan kalkacağı hallerde hakkın kaybedileceği koşullarının bildirilmesi
• Satış sözleşmesini okuduğuna ve bildirimin yapıldığına dair tüketiciden teyit alınması

Tüketiciler Zamanında İade Talebi Yapmadığında Ne Olur?

İşletmeler tüketiciyi cayma hakkı konusunda mesafeli satış sözleşmesi ile bilgilendirir. Fakat tüketici bilgilendirmeye usulüne uygun olarak cayma hakkını kullanmadığında bu hakkından yararlanamayabilir. Tüketici, cayma hakkı konusunda usulüne uygun olarak bilgilendirme yapmadığında on dört günlük süre de geçerli olmayacaktır. Öte yandan yukarıda bahsettiğimiz cayma hakkı kullanılmayacak ürünler hakkında da iade talebi kabul edilmeyecektir.