Rekabet Hukuku ve E-ticaret İlişkisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Tam donanımlı ve sağlıklı bir hizmet alanı oluşturmak için çalışan Rekabet Kurumu, Rekabet Hukuku kapsamına giren kural ve sınırlamalara uygun şekilde piyasaları korumaktadır. Rekabet kurumu piyasadaki eşitliği sağlamak ve haksız rekabetin önüne geçmek adına kaynakların eşit şekilde dağılmasına öncülük etmektedir.

Rekabetçi sürecin korunması ve kurumları tehdit eden sorunların ortadan kalkması için mücadele eden Rekabet Kurumu bu noktada toplumsal refahın sağlanması adına da bir misyon üstlenmektedir.

Rekabet Kavramı Nedir?

Rekabet olgusu; etkin bir şekilde işleyen piyasa sisteminin temellerini oluşturan ve piyasadaki aktörlerin çıkarlarını gözeten, yapılan girişimlerin yolunu açmak için ortaya çıkan bir olgudur. Rekabet nedir dediğimizde günümüzde piyasa ekonomisinin dayandığı temel ve ilkeleri oluşturan bir kavramdır.

İktisadi bir terim olarak rekabet; bir piyasada satıcıların daha fazla müşteri edinerek mal ve hizmet satışlarını, dolayısıyla da karlarını artırmak için giriştikleri yarış şeklinde tanımlanmaktadır.

İlgili İçerik; Dijital Pazarlama Uzmanından Özel Günlerde Satışları Arttıracak Taktikler

İlgili İçerik; Arbitraj Hakkında Mutlaka Bilmeniz Gerekenler

Rekabet Hukuku Nedir?

Rekabet hukuku Rekabet Kurumu’nun yükümlülüklerini uygulamak zorunda olduğu, piyasa rekabetinin sağlıklı ilerlemesi ve korunmasının kanunlar marifetiyle sağlanması amaçlayan, gerekli kural ve yaptırımları kapsayan düzenlemelerin bütünüdür.

Rekabet hukuku amaçları

• Piyasadaki inceleme, soruşturma süreçlerinin kapsamının belirlenmesi
• Piyasa rekabetini olumsuz etkileyen durumların önüne geçilmesi
• Piyasadaki rekabeti bozan, engelleyen ya da kısıtlayan teşebbüslerin cezalandırılması noktasındaki kanuni çerçevelerin belirlenmesi
• Rekabet kurallarının piyasa tarafından uygulanmasının sağlanması
• Piyasadaki birleşme, devralma, girişim gibi hareketlerin incelenmesi
• Piyasalardaki rekabeti olumsuz etkileyecek konuların önüne geçilmesi
• Eşit rekabet koşullarının sağlanması

İlgili İçerik; KVKK ve E-ticaret Hukuku Rehberi (2021)

Rekabet Hukuku Ne Zaman Ortaya Çıkmıştır?

Rekabet Hukuku tarihçesine bakıldığında ilk temellerinin 1890 yılında Amerika’da Sherman Kanunları ile atıldığı görülmektedir. Avrupa’da ise ilk yasal düzenlemeler 1958 yılında Roma Anlaşması ile yapılmıştır.

Türkiye’ye bakıldığında ise 1971 yılında Ticaret Bakanlığı öncülüğündeki sempozyumda tüketicinin korunması adına bir kanun tasarısı hazırlanması konusunda ilk kez önemli bir adım adım atılmıştır. Bu sempozyumda “Tüketicinin Korunması İçin Ticaret Konusu Mal ve Hizmetlerle İlgili Faaliyetlerin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı” hazırlanmıştır.

Rekabetin Korunması ve tüketici haklarının gözetilmesi konusundaki ilk somut hareket ise 4054 sayılı kanun 1994 yılında kabul edilmiş ve yürürlüğe girmesiyle olmuştur.

4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanunun Amaçları

• Mal ve hizmet piyasalarındaki rekabeti engelleyici unsurların önüne geçmek
• Piyasadaki rekabetin kötü kullanımını engellemek
• Haksız rekabetin önüne geçmek
• Piyasanın kötüye kullanımının önüne geçmek
• Toplumun refahını gözetmek amacıyla gerekli denetleme ve düzenlemeleri yapmak

İlgili İçerik; Stratejik Plan İle İlgili Bilmeniz Gereken 5 Kilit Başlık

İlgili İçerik; Tüketici Hakları Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Rekabet Hukuku Neden Önemlidir?

Rekabet hukuku piyasadaki rekabetin sağlıklı bir şekilde ilerlemesi adına rekabeti engelleyici, bozucu, kısıtlayıcı teşebbüslerin önüne geçilmesini kanunlarca sınırlandırılması için çalışmalar yürütülmektedir.

Piyasadaki mal ve hizmet sağlayıcılarının ve tüketicilerin haklarını eşit şekilde korumak ve gözetmek adına yürütülen çalışmaların sınırlarını kanunlarca belirlemek adına çalışmaktadır.

Rekabet Hukuku’nun pek çok açıdan önemi mevcuttur. En önemlisi de hem piyasaları hem de tüketicileri koruyarak haklarını gözetmesidir. Rekabet kanunu önemi dediğimizde ise aşağıdaki birkaç madde ile açıklayabiliriz.

• Şirketlerin rekabet ortamına zarar vermesinin önüne geçmek
• İşletmelerin yaptığı yasal olmayan girişimlerin önüne geçilmesi ve kanunlarla rekabeti korumak ve zarar gelmesinin önüne geçmek
• İşletmelerin kendi çıkarları doğrultusunda rekabet ortamına zarar vermesinin önüne geçmek
• Çıkar çatışmalarının önüne geçmek
• Haksız rekabeti engelleyerek tüm işletmelerin rekabet ortamından faydalanmasını sağmak
• Tekelleşme ve kartelleşmelerin önüne geçerek piyasanın zarar görmesini engellemek
• Piyasada serbest rekabetin hakimliğini sağlamak ve taraflı girişimleri engellemek

İlgili İçerik; E-ticarette İlk Yıl Kazanç Arttırmanın 7 Yolu

Haksız Rekabet Hukuku Nedir?

Haksız Rekabet kanunlara aykırı ve önüne geçilmeye çalışılan bir durumdur. Sınırları 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na göre belirlenmiştir. Türk Ticaret Hukuku’nun 52. Maddesi 2. Fıkrasında göre bu konuyla ilgili; “Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır.” denilmiştir.

Haksız rekabet hukuku kanunlarca sınırları keskin olarak belirtilmiştir ve haksız rekabete sebebiyet veren kurum ya da kişiler ise yine kanunlarca belirtilen kurallara göre bazı yaptırımlara tabi tutulmaktadırlar. Aşağıda bu yaptırımlardan bahsettik.

• Haksız rekabet eylemlerinden birini yapanlar
• Ticari faaliyetleri hakkında kasten ve yanıltıcı bilgi verenler
• Üretim ve ticari sınırlarını aşarak aldatıcı iş yapanlar
• Haksız rekabete göz yuman yöneticiler
• Çalışanları, vekilleri veya diğer yardımcı kimseleri, çalıştıranın veya müvekkillerinin üretim veya ticaret sırlarını ele geçirmelerini sağlamak için aldatanlar

Yukarıda saydığımız fiilleri gerçekleştiren kimseler için suçu işleyen ve suça ortak olanlar da dahil olmak üzere kanunun 56. Maddesi 2. Fıkrasına dayanarak haksız rekabet hukuku kapsamında hapis ve para cezası gibi yaptırımlar uygulanmaktadır.

İlgili İçerik; Yüksek Rekabetli Pazarda Öne Çıkmak İçin Bilmeniz Gerekenler

Rekabet Kurumu Nedir?

Rekabet Kurumu nedir dediğimizde 4054 Sayılı Kanunun 20’nci maddesi ile sınırları belirlenen ve mal ve hizmet piyasalarının sağlıklı bir rekabet ortamı içinde yürütülmesi için çalışan piyasaların çıkarlarını gözeten kurumdur.

Rekabet Kurumu Ne Zaman Kuruldu?

1994 yılında çıkarılan 4054 sayılı “Rekabetin Korunması Hakkında Kanun” ile birlikte kanunların uygulanması adına 7 Aralık 1994’te Rekabet Kurumu kurulmuştur. Rekabet Kurumu günümüzde bir başkan ve ikinci başkanla birlikte 7 üyeden oluşmaktadır. Bunlar ikisi başkan ve ikinci başkan diğer beşi ise kurul üyesidir. Rekabet Kurulu üyeleri Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile belirlenen şartlar çerçevesinde atanmaktadır.

Rekabet Kurumu’nun Görevleri Nelerdir?

Rekabet kurumu görevi dediğimizde ise piyasa serbestisinin eşit şekilde yürütülmesini sağlayan Rekabet Hukuku kapsamında çalışmalar yürüten bir kurumdur. Kurumun görevi işletmeler için sağlıklı bir rekabet ortamı sağlamaktır.

Rekabet Kurumu’nun esas görevlerine baktığımızda ise yukarıda bahsettiğimiz Rekabet Hukuku’na dayalı kanunların uygulanmasında, piyasadaki haksız rekabetin önüne geçilmesi konusunda hukuka uygun adımları atmanın sağlanmasıdır.

Haksız rekabet kurumu görevleri

• Kanunca yasaklanan faaliyetler hakkında hukuki işlemleri yürütmek
• Kanunların ihlal edilmesi halinde bunların tespitini ve gerekli bildirim ve yaptırımların uygulanması süreci
• Birleşme ve devralma gibi izinlerin işlem ve takibini gerçekleştirmek
• Rekabeti sınırlayıcı anlaşma ve kararlarla ilgili olarak diğer ülkelerdeki gelişmeleri takip etmek
• Kurumun üçüncü kişilerle olan alacak, hak ve borçları hakkında her türlü işlemlerini takip etmek vb.

İlgili İçerik; Rekabet Analizinin Şirketler İçin Önemi

Rekabet Kurumunun İşlevleri Nelerdir?

Rekabet Kurulu kurumlar ve toplum adına pek çok misyon ve vizyon üstlenmiş durumdadır. Şimdi de Rekabet Kurumu’nu daha iyi anlamak adına kurumun birkaç işlevine açıklık getirelim.

• Teknolojik gelişmeleri teşvik etmesi
• Teknolojik gelişmelerin teşvikinde anahtar rol oynaması
• Firmaları pazar koşullarına uyumlu hale getirmesi
• Girişimciliğin teminat altına alınması
• Kaynak dağılımında etkin rol oynanması ve eşitliğin sağlanması
• Rekabet ortamını bozan durumlara karşı önlemler alınması
• Tekelleşme ve kartelleşmenin önüne geçilmesi

Rekabet Kurulu E-ticaret Sektörünü İnceliyor Mu?

Online alışveriş dünyasında sıkı bir rekabet hakimdir ve tüm bu eylemler rekabet kurulu tarafından incelemelere tabi tutulmaktadır. Rekabet kurumu, rekabet hukuku çerçevesinde e-ticarette haksız rekabetin önüne geçerek firmaları koruyarak aynı zamanda tüketicilerin de hakkını gözetmek amacıyla çalışmalar yürütmektedir.